Verwijderen van fietsen
Laatste update: 30 mei 2018
Over het onderzoek
In het najaar van 2013 heeft de rekenkamer een verkenning Verwijderen fietswrakken uitgevoerd. Aanleiding waren klachten van burgers over onrechtmatige verwijdering van hun fiets. Ook bleek dat de stadsdelen geen goed zicht hadden op de kosten van fietsparkeren. Er deden zich kortom risico’s voor op het gebied van efficiëntie, transparantie en rechtmatigheid. Daarom heeft de rekenkamer besloten hier nader onderzoek te doen. Dit onderzoek is in 2014 gepubliceerd, zie het bestuurlijk rapport en het onderzoeksrapport.
Status en conclusies
Uit het eerder uitgevoerde onderzoek (2014) volgden zes aanbevelingen voor het college van burgemeester en wethouders. In het opvolgingsonderzoek (2018) zijn we nagegaan of deze aanbevelingen zijn uitgevoerd. Ook worden enkele aandachtspunten uiteengezet. Voor meer informatie, bekijk de rekenkamerbrief en het onderzoeksrapport.
Hoofdconclusie: hoe rechtmatig, transparant en doelmatig worden fietsen verwijderd?
- De verwijdering gebeurt meestal rechtmatig, maar niet altijd. Waarschuwingsstickers voldoen niet aan de wettelijke eisen en de juridische grondslag bij het verwijderen van fietsen bij evenementen en herprofilering van straten is onduidelijk;
- De transparantie is onvoldoende. De communicatie is vooral gericht op inwoners van het eigen stadsdeel terwijl fietsers bij uitstek mobiel zijn. Doordat er in de stad veel verschillende regels gelden, is niet duidelijk welke regels waar gelden. Het lijkt erop dat fietsers niet beseffen dat fietsen op bepaalde locaties (Leidseplein, Centraal Station, Amstelstation, Cremerbuurt etc.) maar een beperkte tijd en alleen binnen de rekken geparkeerd mogen staan;
- Ten slotte kan het proces ook efficiënter. De stadsdelen houden belangrijke informatie onvoldoende bij. Hierdoor kan er niet informatiegestuurd worden gewerkt en is er geen volledig inzicht in de werkelijke kosten en opbrengsten. Efficiencywinst kan ook bereikt worden door betere samenwerking tussen de stadsdelen en het Fietsdepot (dat de verwijderde fietsen verwerkt).
- De verwijdering gebeurt meestal rechtmatig, maar niet altijd. Waarschuwingsstickers voldoen niet aan de wettelijke eisen en de juridische grondslag bij het verwijderen van fietsen bij evenementen en herprofilering van straten is onduidelijk;
- De transparantie is onvoldoende. De communicatie is vooral gericht op inwoners van het eigen stadsdeel terwijl fietsers bij uitstek mobiel zijn. Doordat er in de stad veel verschillende regels gelden, is niet duidelijk welke regels waar gelden. Het lijkt erop dat fietsers niet beseffen dat fietsen op bepaalde locaties (Leidseplein, Centraal Station, Amstelstation, Cremerbuurt etc.) maar een beperkte tijd en alleen binnen de rekken geparkeerd mogen staan;
- Ten slotte kan het proces ook efficiënter. De stadsdelen houden belangrijke informatie onvoldoende bij. Hierdoor kan er niet informatiegestuurd worden gewerkt en is er geen volledig inzicht in de werkelijke kosten en opbrengsten. Efficiencywinst kan ook bereikt worden door betere samenwerking tussen de stadsdelen en het Fietsdepot (dat de verwijderde fietsen verwerkt).
Welke risico’s ziet de rekenkamer bij het verwijderen van fietsen?De gemeente blijft de fietsparkeeroverlast aanpakken door fietsen te verwijderen. Het risico is dat de ergernis daarover groeit. Fietsers hebben namelijk onvoldoende kennis van de regels en daarom is er ook weinig draagvlak voor handhaving. Sommige stadsdelen hebben campagnes gevoerd om het gedrag van fietsers te veranderen. De gemeente is er echter nog niet in geslaagd om de ‘mindset’ van fietsers te doorbreken. Daarvoor zijn duidelijke en heldere regels nodig en goede stadsbrede communicatie.
De gemeente blijft de fietsparkeeroverlast aanpakken door fietsen te verwijderen. Het risico is dat de ergernis daarover groeit. Fietsers hebben namelijk onvoldoende kennis van de regels en daarom is er ook weinig draagvlak voor handhaving. Sommige stadsdelen hebben campagnes gevoerd om het gedrag van fietsers te veranderen. De gemeente is er echter nog niet in geslaagd om de ‘mindset’ van fietsers te doorbreken. Daarvoor zijn duidelijke en heldere regels nodig en goede stadsbrede communicatie.
Welke zes aanbevelingen doet de rekenkamer?
- Maak heldere en simpele definities voor overlastgevende fietsen;
- Hanteer simpele en eenduidige regels voor fietsparkeren;
- Communiceer doelgericht en samenhangend en besteed daarbij aandacht aan:
a) het doorbreken van de ‘mindset‘ dat er er geen regels zijn voor de fietsparkeerder:
b) het helder uitleggen van regels:
c) het juridisch correct waarschuwen van overtreders van de regels;
- Zorg voor betere samenwerking door:
a) heldere afspraken te maken tussen het Fietsdepot en de stadsdelen over het aanleveren van verwijderde fietsen;
b) bij incidentele acties een stedelijke aanpak te overwegen.
- Doe nader onderzoek naar de verschillen tussen gestickerde en verwijderde fietsen;
- Stimuleer informatiegestuurd handhaven door a) informatie over fietsen te registreren in één digitale verwijderapplicatie; b) de kosten van het verwijderen van fietsen te monitoren.
- Maak heldere en simpele definities voor overlastgevende fietsen;
- Hanteer simpele en eenduidige regels voor fietsparkeren;
- Communiceer doelgericht en samenhangend en besteed daarbij aandacht aan:
a) het doorbreken van de ‘mindset‘ dat er er geen regels zijn voor de fietsparkeerder:
b) het helder uitleggen van regels:
c) het juridisch correct waarschuwen van overtreders van de regels; - Zorg voor betere samenwerking door:
a) heldere afspraken te maken tussen het Fietsdepot en de stadsdelen over het aanleveren van verwijderde fietsen;
b) bij incidentele acties een stedelijke aanpak te overwegen. - Doe nader onderzoek naar de verschillen tussen gestickerde en verwijderde fietsen;
- Stimuleer informatiegestuurd handhaven door a) informatie over fietsen te registreren in één digitale verwijderapplicatie; b) de kosten van het verwijderen van fietsen te monitoren.
Nemen het college en de dagelijks besturen alle aanbevelingen over?
Nee, niet zonder meer. Het college en de dagelijks besturen reageren wel positief. Het college verwacht in december 2014 een Kader Fietsparkeren gereed te hebben met aandacht voor stadsbrede fietsparkeerregels, de taakverdeling tussen centrale stad en stadsdelen en informatiegericht handhaven. De positieve reactie op de aanbeveling om informatiegericht te handhaven wordt wel gecombineerd met de opmerking dat het doorvoeren daarvan weerbarstig is. Wij vragen ons af waarom. Uit de reacties op aanbeveling 3 (samenhangend en doelgericht communiceren)en 5 (onderzoek naar de oorzaken van de verschillen tussen gestickerde en verwijderde fietsen) kunnen wij niet goed opmaken of het college en de dagelijks besturen ze overnemen.
Nee, niet zonder meer. Het college en de dagelijks besturen reageren wel positief. Het college verwacht in december 2014 een Kader Fietsparkeren gereed te hebben met aandacht voor stadsbrede fietsparkeerregels, de taakverdeling tussen centrale stad en stadsdelen en informatiegericht handhaven. De positieve reactie op de aanbeveling om informatiegericht te handhaven wordt wel gecombineerd met de opmerking dat het doorvoeren daarvan weerbarstig is. Wij vragen ons af waarom. Uit de reacties op aanbeveling 3 (samenhangend en doelgericht communiceren)en 5 (onderzoek naar de oorzaken van de verschillen tussen gestickerde en verwijderde fietsen) kunnen wij niet goed opmaken of het college en de dagelijks besturen ze overnemen.
Advies aan de raad: Wat is een belangrijke vervolgstap?
Wij adviseren de raad om:
– het college te vragen om een verduidelijking van de reactie op aanbeveling 6 over informatiegestuurd handhaven;
– het college te vragen om alle aanbevelingen over te nemen, ook 3 en 5;
– te volgen of het college haar toezeggingen nakomt om eind december 2014 te komen met een Kader Fietsparkeren en regels en definities in de Algemene Plaatselijke Verordening te vereenvoudigen.
Wij adviseren de raad om:
– het college te vragen om een verduidelijking van de reactie op aanbeveling 6 over informatiegestuurd handhaven;
– het college te vragen om alle aanbevelingen over te nemen, ook 3 en 5;
– te volgen of het college haar toezeggingen nakomt om eind december 2014 te komen met een Kader Fietsparkeren en regels en definities in de Algemene Plaatselijke Verordening te vereenvoudigen.
Waarom heeft de rekenkamer dit onderzoek uitgevoerd?
In het voorjaar van 2013 heeft de rekenkamer de Verkenning verwijderen fietswrakken uitgevoerd. Uit de verkenning kwam naar voren dat burgers bij de Ombudsman Amsterdam hadden geklaagd over onrechtmatige verwijdering van hun fiets. Ook bleek dat de stadsdelen geen goed zicht hadden op de kosten van fietsparkeren. Er deden zich kortom risico’s voor op het gebied van efficiëntie, transparantie en rechtmatigheid. Daarom heeft de rekenkamer besloten nader onderzoek te doen.
In het voorjaar van 2013 heeft de rekenkamer de Verkenning verwijderen fietswrakken uitgevoerd. Uit de verkenning kwam naar voren dat burgers bij de Ombudsman Amsterdam hadden geklaagd over onrechtmatige verwijdering van hun fiets. Ook bleek dat de stadsdelen geen goed zicht hadden op de kosten van fietsparkeren. Er deden zich kortom risico’s voor op het gebied van efficiëntie, transparantie en rechtmatigheid. Daarom heeft de rekenkamer besloten nader onderzoek te doen.
Hoeveel fietsen verwijderen de stadsdelen jaarlijks?
Stadsdeel Centrum verwijderde in 2013 41.095 fietsen, stadsdeel Oost verwijderde 5.498 fietsen en stadsdeel West verwijderde 10.422 fietsen. Door de drie stadsdelen gezamenlijk worden dus 57.121 fietsen verwijderd. Alle zeven stadsdelen leverden vorig jaar in totaal 72.607 fietsen aan bij het Fietsdepot. Het merendeel van deze aangeleverde fietsen (circa 59%) bestaat uit relatief goede fietsen die te lang of fout geparkeerd stonden.
Stadsdeel Centrum verwijderde in 2013 41.095 fietsen, stadsdeel Oost verwijderde 5.498 fietsen en stadsdeel West verwijderde 10.422 fietsen. Door de drie stadsdelen gezamenlijk worden dus 57.121 fietsen verwijderd. Alle zeven stadsdelen leverden vorig jaar in totaal 72.607 fietsen aan bij het Fietsdepot. Het merendeel van deze aangeleverde fietsen (circa 59%) bestaat uit relatief goede fietsen die te lang of fout geparkeerd stonden.
Onderzoekers
Onderzoeker(s) opvolgingsonderzoek