Achter de voordeur in Amsterdam

Stadsdelen nemen maatregelen ter bestrijding van armoede in aanvulling op gemeentelijke en rijksregelingen. De maatregelen van de stadsdelen zijn zeer divers en kennen soms meer doelen dan alleen armoedebestrijding. Vrijwel altijd maakt de ‘achter de voordeur’ aanpak onderdeel uit van deze maatregelen. Met de ‘achter de voordeur’ aanpak bezoeken de 5 onderzochte stadsdelen (Westerpark, De Baarsjes, Bos en Lommer, Slotervaart en OostWatergraafsmeer) bewoners thuis met als doel de sociaal-economische positie van de bewoners te verbeteren.

Doelstellingen ‘achter de voordeur’ aanpak onduidelijk
Alleen bij de stadsdelen De Baarsjes en Bos en Lommer zijn duidelijke, kwantitatieve, jaarlijkse prestatiedoelstellingen opgesteld voor de aanpak. Alle stadsdelen geven aan dat zij met de aanpak sociaal-economische verbetering van bewoners willen bereiken. Bij geen van de stadsdelen is duidelijk hoe de jaarlijkse inzet en prestaties van de ‘achter de voordeur’ aanpak bijdragen aan het bereiken van dit doel.

Informatie over prestaties en kosten beschikbaar, maar beperkt
Bij alle stadsdelen is informatie beschikbaar over de geleverde prestaties met de aanpak. Uit deze informatie blijkt dat bewonersadviseurs er in slagen om in contact te komen met bewoners die niet zelfstandig hun weg naar de beschikbare voorzieningen weten te vinden. Vanwege onduidelijke definities en mogelijke onbetrouwbaarheid in registraties biedt deze informatie echter slechts beperkt inzicht in de geleverde prestaties. Geen van de onderzochte stadsdelen heeft voldoende inzicht in de werkelijke kosten van de ‘achter de voordeur’ aanpak.

Grote verschillen in prestaties en kosten door inzet bewonersadviseurs
Grote verschillen in geleverde prestaties en kosten hangen samen met het aantal benaderde bewoners per bewonersadviseur. In de stadsdelen De Baarsjes en Westerpark benadert een bewonersadviseur ongeveer 7 keer zoveel bewoners als in Bos en Lommer. Het lage aantal huisbezoeken in Oost-Watergraafsmeer hangt samen met de gekozen werkwijze in dit stadsdeel waarbij voor begeleiding van bewoners aanzienlijk meer tijd beschikbaar is dan in de andere stadsdelen.

Weinig inzicht in kwaliteit dienstverlening aan bewoners
Bewonersadviseurs en welzijnsinstellingen zijn bepalend voor de kwaliteit van de dienstverlening aan de bewoners. De registratie van de activiteiten van bewonersadviseurs geeft onvoldoende inzicht om de kwaliteit van de dienstverlening te waarborgen. Bij 4 van de 5 stadsdelen voldoet de rapportage van de welzijnsinstelling over de uitvoering van de aanpak slechts gedeeltelijk.

Privacywetgeving krijgt in alle stadsdelen aandacht maar toepassing is wisselend
Alle stadsdelen hebben aandacht voor privacywetgeving bij huisbezoeken. De wijze waarop de stadsdelen deze wetgeving toepassen bij de aanpak is echter zeer wisselend. De stadsdelen ervaren een spanningsveld tussen het doortastend ondersteunen van bewoners enerzijds en het nemen van maatregelen om de privacy van bewoners te waarborgen anderzijds. De wisselende toepassing leidt tot een risico voor de privacy van bewoners.

Conclusies en aanbevelingen
Het inzicht in prestaties en kosten van de aanpak is te beperkt om de doelstellingen van de aanpak goed te kunnen evalueren. Daarnaast is verbetering van het inzicht in de uitvoering van de aanpak door bewonersadviseurs en welzijninstellingen noodzakelijk om de kwaliteit van de dienstverlening aan de bewoners te kunnen waarborgen. De rekenkamer doet voor de ‘achter de voordeur’ aanpak de volgende 9 aanbevelingen:

Aanbevelingen

1. Formuleer resultaatsverwachtingen voor de ‘achter de voordeur’ aanpak
2. Maak een bewuste keuze tussen de 2 methodes voor het selecteren van adressen voor huisbezoeken
3. Verbeter de registratie van de prestaties van de ‘achter de voordeur’ aanpak
4. Verbeter het inzicht in de kosten van de ‘achter de voordeur’ aanpak
5. Breng (gezamenlijk) in beeld welke bestanden voor adresselectie bruikbaar en beschikbaar zijn en onderzoek mogelijke nieuwe bestanden
6. Breng (gezamenlijk) de implicaties van privacywetgeving voor de ‘achter de voordeur’ aanpak in beeld
7. Stem de geselecteerde adressen voor huisbezoeken af met andere (gemeentelijke) organisaties
8. Maak duidelijke afspraken met de welzijnsinstelling en verkrijg inzicht in de naleving van deze afspraken
9. Verbeter de registratie van de activiteiten van bewonersadviseurs