Ruimtelijke ordening

Over het onderzoek
Amsterdam heeft te weinig woningen. Er zijn vooral te weinig woningen waarvan de prijs niet te hoog is. Daarom wil de gemeente veel van dit soort woningen bouwen. Amsterdam wil nieuwe woningen ook zoveel mogelijk binnen de bestaande stad bouwen. Daarom worden nieuwe woningen dichter op elkaar gebouwd. Ook worden er woningen gebouwd in gebieden waar al gebouwen staan en gebruikt worden. Bijvoorbeeld door bedrijven. Wij onderzoeken de ervaringen met het bouwen van betaalbare woningen in dit soort gebieden.

De resultaten in 2022
Dit onderzoek is nog niet gepubliceerd.

Over het onderzoek
Het groen in Amsterdam is voor veel Amsterdammers van grote waarde. Ook het college van burgemeester en wethouders onderkent het belang van groen in de stad en heeft de ambitie uitgesproken in het Coalitieakkoord (2018) om de openbare ruimte in de stad groen en gezond te houden. Met dit onderzoek wilden we in beeld brengen of er in Amsterdam voldoende, goed en bruikbaar groen is. Daarnaast bekeken we hoezeer kan worden gevolgd in welke mate het college haar ambities (in de toekomst) realiseert. Groen in de stad was het publieksonderzoek van 2020.

De resultaten in 2021
Het is niet goed mogelijk om te beoordelen of er in Amsterdam voldoende, goed en bruikbaar groen is. Hoewel het college veel ambities heeft ten aanzien van groen, is het beleid nog in ontwikkeling en ontbreken daardoor heldere normen. Dat is problematisch, omdat de stad ook moet groeien zonder dat het groen in het geding komt. Zonder goede normen kan bijvoorbeeld niet bewaakt worden of ruimtelijke ontwikkelingen niet te veel ten koste gaan van het groen.

Over het onderzoek
In Afhandeling van meldingen openbare ruimte in Weesp onderzochten we hoe doeltreffend de gemeente Weesp de binnengekomen meldingen openbare ruimte afhandelt.

De resultaten
Wij concluderen dat de afhandeling van deze meldingen na de ambtelijke fusie met Amsterdam is verbeterd. Maar de doeltreffende en doelmatige afhandeling blijft aandacht vragen. Met de overstap op het Amsterdamse meldingssysteem kunnen meldingen eenvoudig worden gedaan. De melder wordt geïnformeerd over de afhandeling en gevraagd naar de klanttevredenheid. Ook de interne monitoringsinformatie over de afhandeling is verbeterd. Het college heeft naar eigen zeggen twee ambitieuze doelstellingen gesteld. Beide zijn niet gehaald.

Over het onderzoek
Amsterdammers melden steeds vaker als zij iets zien wat gemaakt of opgeruimd moet worden. Zoals een losse stoeptegel of een volle prullenbak. Het college wil dat burgers snel en altijd een melding kunnen doen. Dus ook ’s avonds en in het weekend. De gemeente wil vervolgens ook alle meldingen snel afhandelen. Daarbij wil ze de melder goed op de hoogte houden van de afhandeling. In Afhandeling meldingen openbare ruimte gingen we na of de afhandeling doeltreffend is.

De resultaten in 2021
Wij concluderen dat de afhandeling gedeeltelijk doeltreffend wordt afgehandeld. Meldingen kunnen 24/7 worden gedaan en het meldingsformulier is versimpeld. De communicatie met de melder is verbeterd en de klanttevredenheid stijgt. Een ander deel van de doelen is niet bereikt. Een aanzienlijk deel van de (urgente) meldingen wordt niet binnen de toegezegde termijn afgehandeld. Meldingen met de status ‘afgehandeld’ zijn niet altijd resultaatgericht opgelost, en het college slaagt er maar beperkt in om terugkerende problemen, bijvoorbeeld afval naast de container, structureel op te lossen.

Over het onderzoek
Inwoners kunnen het melden als zij op straat of in een park iets zien wat gemaakt of opgeruimd moet worden. Een losse stoeptegel, bijvoorbeeld. Of een volle prullenbak. Alle meldingen over de openbare ruimte komen binnen bij de gemeente. De gemeente moet de binnengekomen meldingen afhandelen en over deze afhandeling communiceren met de melder. Hoe doet de gemeente Zaanstad dit? In Meldingen openbare ruimte onderzoeken we hoe het college van B en W de meldingen van de openbare ruimte afhandelt.

De resultaten
Meldingen openbare ruimte die de gemeente Zaanstad ontvangt, gaan meestal over kapotte lantaarnpalen en rondslingerend afval. Het college in Zaanstad wil dat 95% van reguliere meldingen openbare ruimte binnen 30 dagen wordt afgehandeld (spoedmeldingen binnen 2 dagen) en dat 65% van de melders tevreden is over de afhandeling. Daarnaast streeft het college naar een gebruiksvriendelijk meldproces en het actief informeren van melders over de afhandeling van hun melding. Het college heeft deze ambities nog niet bereikt. De kwaliteit van de informatievoorziening, zowel intern als richting de raad, schiet tekort.

Over het onderzoek
In Amsterdam zou er binnen een straal van 500 meter een openbaar of opengesteld toilet moeten zijn. Dat geldt voor het centrum en drukke voetgangersgebieden. In Toegankelijkheid van openbare toiletten onderzochten we in hoeverre de gemeente ervoor zorgt dat er genoeg openbare en opengestelde toiletten in Amsterdam zijn. We keken vooral naar toiletten voor vrouwen en mensen met een fysieke beperking. En we letten op de vindbaarheid van de toiletten.

De resultaten in 2020
De belangrijkste conclusie is dat ondanks de aandacht die er recent aan het onderwerp is gegeven, er in Amsterdam onvoldoende openbare toiletten zijn. In 41% van de drukke voetgangersgebieden – inclusief de parken – is overdag binnen 500 meter een rolstoeltoegankelijk openbaar toilet bereikbaar. Dus in meer dan de helft van de drukke voetgangersgebieden niet.

Op straat is de vindbaarheid van openbare toiletten slecht. De gemeente heeft wel een begin gemaakt met het aanbrengen van bewegwijzering op straat, maar dit geldt alleen voor een enkel gemeentelijk openbaar toilet.

Over het onderzoek
De gemeente Amsterdam wil dat de stad gemengd is. Ze wil dat mensen hier ongeacht hun inkomen, gezinssamenstelling, leeftijd en achtergrond prettig kunnen samenleven. In De gemengde stad onderzochten we hoe gemengd Amsterdam en haar inwoners wilden zijn, hoe gemengd de hoofdstad in 2019 was, en hoe de ontwikkelingen in de stad hierbij pasten. De gemengde stad was het publieksonderzoek van 2019.

De resultaten in 2020
Onze hoofdconclusie is dat er in Amsterdam geen integraal en expliciet beleid is opgesteld om de fysiek ruimtelijke menging van bewoners te waarborgen. Er zijn geen extreme concentraties van bevolkingsgroepen. Maar onze meer nauwkeurige analyses op het niveau van buurten en wijken laten wel concentraties zien. Bij het verzamelen van informatie over de gemengdheid is de gemeente zich onvoldoende bewust van het effect van de keuze voor een bepaald schaalniveau. Problemen op buurtniveau, zoals concentraties van kwetsbare personen, worden echter onzichtbaar als je alleen maar kijkt op het niveau van een gebied.

Over het onderzoek
Eind 2017 koos ons burgerpanel voor ‘handhaving en overlast’ als centraal thema voor ons publieksonderzoek van 2018. In dit onderzoek zijn we nagegaan wat de gemeentelijke handhaving heeft bijgedragen aan het bestrijden van sociale overlast in Amsterdam. We onderzochten de kwaliteit van het handhavingsbeleid, de uitvoering ervan en de resultaten die met de aanpak werden bereikt.

De resultaten in 2019
Handhaving draagt nog onvoldoende structureel bij aan het verminderen van sociale overlast. Het college heeft wel een heldere visie op handhaving, maar is weinig duidelijk over de normen van wat acceptabel (gedrag) is en wat niet. Er is te weinig inzicht in de concrete problemen. Daarnaast zijn de ambities van de gemeente hoog. Maar de mogelijkheden om die ambities uit te voeren sluiten daar niet bij aan.

Over het onderzoek
Amsterdam wil bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen van Parijs door de warmtevoorziening in de stad te verduurzamen. Er zijn al vanaf de negentiger jaren twee grote warmtenetten in de stad. Het grootste netwerk is in bezit van Nuon Warmte en het kleine westelijk netwerk is eigendom van Westpoort Warmte. In Grip op Westpoort Warmte onderzochten we de wijze waarop de gemeente Amsterdam sturing gaf aan en verantwoording aflegde over Westpoort Warmte B.V.

De resultaten in 2018
Er zijn verschillende gebiedsuitbreidingen geweest. Bij elke gebiedsuitbreiding moeten de oorspronkelijke afspraken worden aangepast. Dat gebeurt slordig of niet. Daarnaast is de structuur van WPW na oprichting niet meer gewijzigd. Daarom is de structuur nu complex en gedateerd. Tot slot wordt de kennisachterstand over WPW bij de gemeente steeds groter: belangrijke risico’s worden niet gedeeld met de raad. En deze risico’s worden daarom niet betrokken bij het besluitvormingsproces.

Over het onderzoek
In Drukte en leefbaarheid in de stad wilden we nagaan hoe de gemeente omging met de spanning tussen leefbaarheid en de groei van bezoekers aan de stad. Deden het college en de bestuurscommissies voldoende om de balans tussen leefbaarheid en toegenomen drukte in de stad te bewaken? Drukte en leefbaarheid in de stad was het publieksonderzoek van 2016.

De resultaten in 2016
De gemeente heeft zeker veel aandacht voor het leefbaar houden van de stad ondanks de toenemende drukte. Maar de gemeente schiet ook op een aantal punten tekort. Zo zijn haar doelen zijn niet helder en sluiten nieuwe plannen onvoldoende aan op het bestaande beleid. Ook wordt de kennis van de burgers niet echt gebruikt. Tot slot concluderen we dat de organisatie rond het programma Stad in Balans beter kon.

Over het onderzoek
De gemeente Amsterdam wil de hele stad zo snel mogelijk voorzien van een fijnmazig glasvezelnet met zo min mogelijk gemeentelijke middelen. Daarom richtte de gemeente met private partijen het bedrijf Glasvezelnet Amsterdam BV (GNA) op. De gemeente Amsterdam ziet de aanleg van glasvezel als een publieke taak waarvoor zij verantwoordelijk is. Ze kan die verantwoordelijkheid op verschillende manieren invullen. Wij onderzochten of er bijstelling nodig is in de manier waarop de gemeente haar publieke taak via GNA uitvoert. En of er meer algemene lessen zijn te trekken over het deelnemingenbeleid.

Resultaten
We concluderen dat voorafgaand aan de start goed is nagedacht over de uitgangspunten van dit samenwerkingsverband met private partners waarmee de aanleg wordt gerealiseerd, maar dat de uitwerking van het beleid hiaten vertoont en de controle op de uitvoering onvoldoende is geweest.

Over het onderzoek
In Amsterdam geldt voor grote delen van de stad ‘betaald parkeren’ via een parkeerautomaat of door middel van een parkeervergunning. Tot 2008 was de uitvoering en handhaving van het betaald parkeren een taak van een gemeentelijke dienst. In 2008 besloot het college van B en W de taak te laten uitvoeren door een nieuwe, verzelfstandigde overheids-BV: Cition. Eerder onderzochten we dit proces van verzelfstandiging in een verkenning. In 2015 deden we uitgebreider onderzoek naar de besluitvorming rondom de verzelfstandiging van het parkeerbeheer.

Resultaten in 2015
De genomen besluiten zijn niet altijd transparant, consistent en rationeel. Daarnaast wordt in de gemeentelijke raamnota weinig aandacht gegeven aan privatisering. De procedures en de verantwoordelijkheden moeten duidelijker afgebakend worden.

Over het onderzoek
Jaarlijks innen de Amsterdamse stadsdelen grote bedragen aan fiscale parkeeropbrengsten. Daarvan is in 2012 ongeveer € 62 miljoen beschikbaar voor de stadsdelen om hun eigen parkeer-, verkeer- en vervoerbeleid nader vorm te geven. Maar wat willen de verschillende stadsdelen precies bereiken met hun parkeerbeleid? En hangt het beleid van de verschillende stadsdelen met elkaar samen? Dat onderzochten we in Parkeren in Amsterdam.

De resultaten in 2013
Het parkeerbeleid van de stadsdelen in de gemeente Amsterdam is weinig concreet geformuleerd. Hierdoor is achteraf moeilijk vast te stellen of het beleid effectief is geweest. Daarnaast is er over het algemeen weinig aandacht voor samenhang tussen het parkeerbeleid van de verschillende stadsdelen.

Over het onderzoek
Een gat in de weg kan vervelende gevolgen hebben. De gemeente als eigenaar van de weg en andere delen van de openbare ruimte is verantwoordelijk om achterstand in het onderhoud te voorkomen door reparatie of vernieuwing. Jaarlijks geeft de gemeente ongeveer € 32,8 miljoen uit aan de openbare ruimte. In 2008 onderzochten we of goed is bepaald hoe groot het achterstallig onderhoud eigenlijk is, en waarom het achterstallig onderhoud toeneemt ondanks de investeringen in de openbare ruimte. In dit opvolgingsonderzoek (2011) bekijken we hoe het college invulling heeft gegeven aan onze aanbevelingen.

De resultaten
We concluderen dat een aantal stappen zijn gezet om de eerste aanbeveling –  over het geven van inzicht in de onderhoudsachterstand uit te voeren, maar dat de daadwerkelijke uitvoering nog vorm moet krijgen. Daarnaast zien we dat een deel van de tweede aanbeveling uitgevoerd is, maar de twee andere delen om het onderhoud doelmatig uit te voeren niet. En ten slotte concluderen we dat de derde aanbeveling over het verbeteren van de informatievoorziening aan de raad voor een groot deel is uitgevoerd.

Over het onderzoek
In InrichtingsPlan Openbare Ruimte Oud-West (2007) deden we vijf aanbevelingen voor het dagelijks bestuur en drie aanbevelingen aan de stadsdeelraad, gericht op verbeteringen in het functioneren van het stadsdeel bij de uitvoering van het InrichtingsPlan Openbare Ruimte (IPOR). In dit opvolgingsonderzoek keken we in hoeverre deze aanbevelingen zijn uitgevoerd.

De resultaten in 2010
We concluderen dat het dagelijks bestuur de aanbevelingen over het programakkoord en de informatievoorziening heeft uitgevoerd en de aanbevelingen over het integrale beleidsplan en de uitvoering daarvan niet. De aanbeveling over de voortgang van het IPOR is deels uitgevoerd. Daarnaast concluderen we dat de stadsdeelraad twee aanbevelingen heeft uitgevoerd en één niet heeft uitgevoerd.