Riolering

Over het onderzoek
Het riool heeft een belangrijke rol in onze samenleving. De gemeente Amsterdam is verantwoordelijk voor een goede werking van het riool en laat de uitvoering en het beheer ervan over aan Waternet. In dit eerste deelonderzoek naar de gemeentelijke rioolwatertaken onderzochten we de inrichting en aansturing van de gemeentelijke rioolwatertaken. De centrale vraag is: in hoeverre voeren de verschillende partijen de gemeentelijke rioolwatertaken in Amsterdam adequaat uit?

De resultaten in 2021
Op hoofdlijnen werkt de huidige inrichting naar behoren. Over het ontwerp is goed nagedacht. En de gemeente, AGV en Waternet zijn tevreden. We vinden wel dat de inrichting heroverwogen moet worden. Deze is sinds de oprichting in 1997 vrijwel niet veranderd. Door het succes van de samenwerking zijn belangrijke punten uit het oog verloren. Er zijn geen evaluaties, heroverwegingen en herijkingen geweest. Hierdoor is de toekomstbestendigheid van de inrichting in gevaar gekomen. Dit resulteert in incidenten en problemen. Ook is er sprake van een gebrek aan professioneel-kritische houding van het stichtingsbestuur naar de directie toe.

Over het onderzoek
In 2012 onderzochten we het rioleringsbeleid van de gemeente Zaanstad. Daar kwamen acht aanbevelingen uit voort. Nu hebben we onderzocht op welke wijze het college van burgemeester en wethouders invulling heeft gegeven aan deze aanbevelingen.

De resultaten
Uit het opvolgingsonderzoek blijkt dat het college vijf van de acht aanbevelingen volledig heeft uitgevoerd. De drie andere aanbevelingen zijn gedeeltelijk opgevolgd of nog in uitvoering. .Het onderzoek leverde daarnaast een aantal aandachtspunten op om het beleid, de beleidsuitvoering en de informatievoorziening verder te verbeteren.

Over het onderzoek
Uit benchmarks bleek dat de gemeente Zaanstad mede vanwege de slappe bodem relatief veel middelen inzet voor de rioleringstaak. Dit had een hoge rioolheffing als gevolg. Verder bleek uit een quickscan dat er bij de rioleringsinvesteringen sprake was van een vervangingsachterstand van ongeveer € 60-70 miljoen. Daarom besloten we in 2012 onderzoek te doen naar het rioleringsbeleid en de rioleringskosten van de gemeente Zaanstad.

De resultaten
In 2012 was het tweede Gemeentelijke rioleringsplan 2001-2005 (GRP II) nog steeds het geldende beleidskader. Dit kader was echter op onderdelen achterhaald, mede omdat de gemeente vanaf 2008 ook beleidsverantwoordelijkheid heeft voor het lozen van hemelwater en het grondwater. Het GRP II was niet gebaseerd op gegevens over kosteneffectiviteit ten aanzien van de geplande maatregelen. Belangrijke beleidskeuzes zijn dan ook vanuit kostenoogpunt onvoldoende onderbouwd. Verder zagen we dat de rioleringstaak wel binnen de door de raad beschikbare budgetten werd uitgevoerd. Echter dit werd gerealiseerd door de planning zo nodig tussentijds aan te passen en de investeringskredieten bij te stellen. De raad ontving daarover nauwelijks informatie. Het rapport mondde uit in drie aanbevelingen met betrekking op het verbeteren van het beleid, drie op het verbeteren van de bedrijfsvoering en twee op he verbeteren van de informatievoorziening aan de raad.