Nieuws

Op 28 januari 2022 organiseren we het symposium Waardevol bestuur. Anders dan we van plan waren, vindt dit symposium volledig digitaal plaats. Hierbij worden we geholpen door de Eventfabriek en we gaan er samen een mooi symposium van maken. Alle onderdelen van het symposium worden gestreamd. En er zullen volop mogelijkheden zijn tot digitale interactie.

Het programma is aangepast naar deze digitale variant. Zo zijn de programmadelen ingekort en hebben we definitief besloten het afscheid van onze directeur Jan de Ridder te verplaatsen.

Ga voor meer informatie over het programma en de aanmeldlink naar de webpagina over het symposium.

We hebben nog geen nieuw onderzoeksprogramma opgesteld voor de gemeenten Amsterdam en Zaanstad. Dat heeft te maken met de komst van de nieuwe directeur per 1 maart 2022. We houden ons tot die tijd bezig met nog lopende projecten die moeten worden afgerond.

Ga voor een overzicht van alle projecten naar deze pagina.

Bekijk oudere onderzoeksprogramma’s op deze pagina.

We onderzoeken wat er inmiddels is bereikt van de ambities uit het Amsterdamse Coalitieakkoord 2018-2022. Een nieuwe lente en een nieuw geluid. Dat doen we om te beoordelen in hoeverre het vaststellen van een coalitieakkoord bijdraagt aan grip van de gemeenteraad op de gemeentelijke prioriteiten. Dit onderzoek bestaat uit tien kleinere onderzoeken.

Deze kleinere onderzoeken zijn de bouwstenen voor ons overkoepelend eindrapport dat we verwachten op 28 januari 2022 openbaar te maken. Meer informatie over het onderzoek naar het coalitieakkoord staat op deze pagina.

Vandaag hebben we de laatste ‘bouwsteen’ gepubliceerd in de vorm van het deelonderzoek naar de uitvoering van ambities voor het thema’s schuldhulpverlening en armoede. Kijk voor alle (gepubliceerde) deelonderzoeken op deze pagina.

Bekijk ook de projectpagina van het onderzoek Ambities Coalitieakkoord 2018-2022.

We onderzoeken wat er inmiddels is bereikt van de ambities uit het Amsterdamse Coalitieakkoord 2018-2022. Een nieuwe lente en een nieuw geluid. Dat doen we om te beoordelen in hoeverre het vaststellen van een coalitieakkoord bijdraagt aan grip van de gemeenteraad op de gemeentelijke prioriteiten. Dit onderzoek bestaat uit tien kleinere onderzoeken.

Deze kleinere onderzoeken zijn de bouwstenen voor ons overkoepelend eindrapport dat we verwachten op 28 januari 2022 openbaar te maken. Meer informatie over het onderzoek naar het coalitieakkoord staat op deze pagina.

Vandaag hebben we de volgende ‘bouwstenen’ gepubliceerd in de vorm van deelonderzoeken naar de uitvoering van ambities voor de thema’s betaalbaar wonen voor lage en middeninkomens, en zorg, Wmo en jeugdhulp. Kijk voor alle (gepubliceerde) deelonderzoeken op deze pagina.

Bekijk ook de projectpagina van het onderzoek Ambities Coalitieakkoord 2018-2022.

We onderzoeken wat er inmiddels is bereikt van de ambities uit het Amsterdamse Coalitieakkoord 2018-2022. Een nieuwe lente en een nieuw geluid. Dat doen we om te beoordelen in hoeverre het vaststellen van een coalitieakkoord bijdraagt aan grip van de gemeenteraad op de gemeentelijke prioriteiten. Dit onderzoek bestaat uit tien kleinere onderzoeken.

Deze kleinere onderzoeken zijn de bouwstenen voor ons overkoepelend eindrapport dat we verwachten op 28 januari 2022 openbaar te maken. Meer informatie over het onderzoek naar het coalitieakkoord staat op deze pagina.

Vandaag hebben we de volgende ‘bouwstenen’ gepubliceerd in de vorm van deelonderzoeken naar de uitvoering van ambities voor de thema’s voorschool, primair en secundair onderwijs, en werk en inkomen. Kijk voor alle (gepubliceerde) deelonderzoeken op deze pagina.

Bekijk ook de projectpagina van het onderzoek Ambities Coalitieakkoord 2018-2022.

Wij zijn op zoek naar een flexibele onderzoeker op niveau. Als onderzoeker draag je bij aan de verbetering van de kwaliteit van onderzoek en stuur je zelfstandig klein eigen onderzoek aan. Verder werk je mee aan (complex) onderzoek op allerlei terreinen van de lokale overheid. Dat doe je in een onderzoeksteam, bestaande uit ongeveer drie of vier onderzoekers.

Deze vacature is inmiddels gesloten.

We onderzoeken wat er inmiddels is bereikt van de ambities uit het Amsterdamse Coalitieakkoord 2018-2022. Een nieuwe lente en een nieuw geluid. Dat doen we om te beoordelen in hoeverre het vaststellen van een coalitieakkoord bijdraagt aan grip van de gemeenteraad op de gemeentelijke prioriteiten. Dit onderzoek bestaat uit een tiental kleinere onderzoeken.

Deze kleinere onderzoeken zijn de bouwstenen voor ons overkoepelend eindrapport dat we verwachten op 28 januari 2021 openbaar te maken. Meer informatie over het onderzoek naar het coalitieakkoord staat op deze pagina.

Vandaag publiceerden we twee deelonderzoeken. We onderzochten de uitvoering van de ambities voor de thema’s haven, circulaire economie en afval, en klimaat, energietransitie en Amsterdam aardgasvrij.

Bekijk ook de projectpagina van het onderzoek Ambities Coalitieakkoord 2018-2022.

Vandaag publiceren we ons onderzoek naar de toepassing en resultaten van social return on investment (SROI) in Zaanstad. We concluderen dat de gemeente Zaanstad de afgelopen jaren verschillende stappen heeft gezet om de SROI-aanpak te verbeteren, maar er zijn nog knel- en ontwikkelpunten.

Het is bijvoorbeeld onduidelijk of de SROI-aanpak doeltreffend is, omdat concrete beleidsdoelstellingen ontbreken en de registratie onvolledig is. Daarnaast is de informatievoorziening aan de raad over SROI de afgelopen jaren verslechterd. Verder is de in mei 2020 ingevoerde werkwijze nog niet volledig uitgewerkt, vastgelegd en in de praktijk gebracht. Dat geldt met name voor de rol van de contractmanager. Ook hebben we de indruk dat er een disbalans is tussen de werkzaamheden en capaciteit van de SROI-desk.

We doen zes aanbevelingen gericht op een betere sturing op beleids­niveau, het optimaliseren van het uitvoeringsproces en het versterken van de monitoring en verantwoording.

Ga voor meer informatie over dit onderzoek naar de projectpagina.

We onderzoeken wat er inmiddels is bereikt van de ambities uit het Amsterdamse Coalitieakkoord 2018-2022. Een nieuwe lente en een nieuw geluid. Dat doen we om te beoordelen in hoeverre het vaststellen van een coalitieakkoord bijdraagt aan grip van de gemeenteraad op de gemeentelijke prioriteiten. Dit onderzoek bestaat uit een tiental kleinere onderzoeken.

Deze kleinere onderzoeken zijn de bouwstenen voor ons overkoepelend eindrapport dat we verwachten op 28 januari 2022 openbaar te maken. Meer informatie over het onderzoek naar het coalitieakkoord staat op deze pagina.

Vandaag hebben we de derde ‘bouwsteen’ gepubliceerd in de vorm van het deelonderzoek naar de uitvoering van ambities voor het thema Openbare ruimte, mobiliteit en water. Zie deze pagina voor alle (gepubliceerde) deelonderzoeken.

Bekijk ook de projectpagina van het onderzoek Ambities Coalitieakkoord 2018-2022

We onderzoeken wat er van de ambities uit het Amsterdamse Coalitieakkoord 2018-2022. Een nieuwe lente en een nieuw geluid inmiddels is bereikt. Dat doen we om te beoordelen in hoeverre het vaststellen van een coalitieakkoord bijdraagt aan grip van de gemeenteraad op de gemeentelijke prioriteiten. Dit onderzoek bestaat uit een tiental kleinere onderzoeken.

Deze kleinere onderzoeken zijn de bouwstenen voor ons overkoepelende eindrapport dat we verwachten op 28 januari 2022 openbaar te maken. Meer informatie over het onderzoek naar het coalitieakkoord staat op deze pagina.

Vandaag hebben we de eerste twee ‘bouwstenen’ gepubliceerd in de vorm van de volgende deelonderzoeken:

• Navolgbaarheid van ambities en resultaten
• Uitvoering van ambities voor het thema Democratisering

Bekijk ook de projectpagina van het onderzoek Ambities Coalitieakkoord 2018-2022.

We zijn gestart met een onderzoek naar het openbaar maken van overheidsinformatie door de gemeente Amsterdam en roepen vanaf vandaag Wob-verzoekers op om hun ervaringen te delen.

We verzamelen via een online enquête ervaringen van Wob-verzoekers die in 2018, 2019, 2020 of de eerste helft van 2021 een Wob-verzoek hebben ingediend bij de gemeente Amsterdam. De enquête kan worden ingevuld tussen 14 en 29 september. Morgen (dinsdag 7 september) sturen we ook een enquête naar medewerkers van de gemeente Amsterdam. Daarmee hopen we inzicht te krijgen in de ervaringen en dilemma’s van ambtenaren die Wob-verzoeken afhandelen.

Het onderzoek naar het openbaar maken van overheidsinformatie past bij een reeks onderzoeken naar verantwoording binnen het Amsterdamse bestuur https://bit.ly/3jSZx33

Wij starten onderzoeken naar het openbaar maken van overheidsinformatie in Amsterdam en Zaanstad.

In de onderzoeken gaan we na hoe de colleges van B en W van Amsterdam en Zaanstad informatie op eigen initiatief openbaar maken en hoe ze Wob-verzoeken afhandelen. Ook onderzoeken we hoe het openbaar maken van informatie wordt geëvalueerd en of daarvan wordt geleerd. We doen met beide onderzoeken mee met een landelijk benchmarkonderzoek, zodat we de resultaten uit deze twee gemeenten kunnen vergelijken met die van ongeveer honderd andere gemeenten, provincies en waterschappen in Nederland.

Lees meer over deze onderzoeken op de projectpagina’s van Amsterdam en Zaanstad.

Wij organiseren volgend jaar het symposium Waardevol bestuur. Tijdens het symposium kijken we bijvoorbeeld terug op zo’n vijftien jaar rekenkameronderzoek. Welke thema’s kwamen vaak voorbij? En welke rode draden zijn te zien? Op 28 januari 2022 presenteren we onze resultaten in het mooie Felix Meritis, aan de Keizersgracht. Gastheer en dagvoorzitter is Patrick Nederkoorn.

Meer informatie over het programma volgt. Houd daarvoor onze website in de gaten.

In Afhandeling meldingen openbare ruimte onderzochten we hoe het college van B en W de meldingen van de openbare ruimte in Weesp afhandelt. Omdat de gemeente Weesp kortgeleden is overgestapt naar het meldingssysteem dat in Amsterdam wordt gebruikt, onderzochten we ook wat de gevolgen van deze overstap zijn.

Uit ons onderzoek blijkt dat Weesp in 2020 ruim 3.586 meldingen ontving. Dat is een stijging van 30% ten opzichte van 2019. De afhandeling van deze meldingen is na de ambtelijke fusie met Amsterdam verbeterd. Maar de doeltreffende en doelmatige afhandeling blijft aandacht vragen. Melders zijn minder tevreden (52 procent) dan het college zou willen (70 procent). En meldingen worden minder vaak binnen de daarvoor gestelde termijn afgehandeld (59 procent) dan wordt beoogd (90 procent).

Het onderzoek Afhandeling meldingen openbare ruimte in Weesp is vanaf vandaag openbaar. Lees meer over het onderzoek en de resultaten op de projectpagina.

Eerder onderzochten we ook de afhandeling van meldingen openbare ruimte in Zaanstad en Amsterdam.

In ons onderzoek naar de toegankelijkheid van openbare toiletten (2019) concludeerden we dat er onvoldoende openbare toiletten in Amsterdam zijn, die voor iedereen toegankelijk zijn. Dus ook voor vrouwen en mensen met een rolstoel.

Net als in 2020 opent de gemeente deze zomer extra toiletten. Ze doet dit op 22 plekken, met name in parken. Deze toiletten zijn tijdelijk en vormen geen structurele oplossing voor het door ons geconstateerde tekort. Daarnaast is op de website van de gemeente te zien dat op slechts zes plekken een rolstoeltoegankelijk toilet geplaatst wordt, waar dit er in 2020 minimaal tien waren.

Volgens de gemeente wordt er gewerkt aan meer permanente openbare toiletten. Waar liep de gemeente tegenaan bij de realisatie en instandhouding van de bestaande permanente openbare toiletten? En zijn de bestaande openbare toiletten goed vindbaar? Lees het in Toegankelijkheid van openbare toiletten.

In de Voorjaarsnota 2021 schetst het college dat de stad voor een dilemma staat. Aan de ene kant zijn investeringen voor groei van de stad en het wegwerken van achterstallig onderhoud. Aan de andere kant komen volgens het college de financiën onder druk te staan door een oplopende schuld. Daarom wil het college ingrijpen door grenzen te stellen aan investeringen om zo de schuld niet te hoog op te laten lopen. Het is de vraag of dit dilemma zo scherp is als door het college wordt gesteld.

In onze brief aan de gemeenteraad geven we aan dat houdbare gemeentefinanciën van meer afhangt dan de schuld alleen en dat daarom een bredere blik nodig is. Daarnaast stellen we dat als er in Amsterdam een grens wordt gesteld aan de hoogte van de schuld, deze grens goed onderbouwd moet zijn. Minder investeren in de stad kan namelijk ook geld kosten. Lees meer.

In 2020 ontving Amsterdam ruim 385.000 meldingen. De meeste meldingen gaan over ‘afval’, ‘wegen, verkeer en straatmeubilair’ en ‘overlast in de openbare ruimte’. Het college is verantwoordelijk voor een goede afhandeling van deze meldingen. En het heeft doelen gesteld om dit te realiseren.

Het college wil bijvoorbeeld dat melders simpel en snel kunnen melden. Ook moeten meldingen snel worden afgehandeld, waarbij urgente meldingen voorrang krijgen. Een ander doel is dat de communicatie met de melder verbetert. Tot slot wil het college dat een afgehandelde melding een opgeloste melding is, en dat melders tevreden zijn over de afhandeling. Een deel van deze doelen is bereikt.

Het onderzoek Afhandeling meldingen openbare ruimte in Amsterdam is vanaf vandaag openbaar. We hebben het aangeboden tijdens de commissievergadering KDD. Lees meer over het onderzoek en de resultaten op de projectpagina.

Eerder onderzochten we ook de afhandeling van meldingen openbare ruimte in Zaanstad. We voeren dit onderzoek tevens uit voor Weesp. Dit laatste rapport maken we halverwege juni openbaar.

Op 2 juni 2021 publiceerden we Dienstverlening aan kwetsbare groepen waarin we onderzochten hoe de gemeente Amsterdam tijdens de lockdown heeft gehandeld in het bieden van hulp aan twee kwetsbare groepen: dak- en thuislozen en mensen met geldproblemen.

In ons onderzoek constateren we dat de gemeente de dienstverlening aan beide groepen heeft aangepast. De dienstverlening kon daardoor tijdens de lockdown gecontinueerd worden. Hoe de gemeente aanpassingen maakte, hebben we voor vier casussen bekeken aan de hand van inzichten uit crisismanagement. Volgens crisismanagement vergt een crisis een continu proces van acteren en reflecteren. Dit proces zien we terug bij de gemeente. Ook doorliep de gemeente het proces frequent en waar nodig handelde ze snel. De gemeente heeft dan ook grotendeels adequaat gereageerd op de lockdownsituatie. Wat betreft de zorgvuldigheid plaatsen we wat kanttekeningen. We doen vier aanbevelingen als leerpunten voor een volgende crisis.

Meer weten? Bekijk de projectpagina, of lees direct het bestuurlijk rapport en het onderzoeksrapport.

Op 22 april 2021 publiceerden we ons onderzoek naar de meldingen openbare ruimte in Zaanstad. We onderzochten hoe de afhandeling van meldingen openbare ruimte is geregeld in deze gemeente.

De meldingen openbare ruimte die de gemeente Zaanstad ontvangt, gaan regelmatig over kapotte lantaarnpalen en rondslingerend afval. De gemeente is verantwoordelijk voor een goede afhandeling van de meldingen. En heeft goede ambities om dit proces zo goed mogelijk te laten verlopen. Uit ons onderzoek blijkt dat de gemeente haar ambities nog niet heeft behaald.

Meer weten over het onderzoek? Lees de rapporten op de projectpagina.

Het onderzoeksprogramma Zaanstad 2021 is vandaag gepubliceerd.

We starten drie nieuwe onderzoeken. In het eerste nieuwe onderzoek gaan we na in hoeverre de ambities van het Zaanse college op het gebied van duurzaamheid zijn uitgevoerd, en hoe navolgbaar dat is. In het onderzoek naar Wob-verzoeken gaan we in op de vraag hoe de gemeente omgaat met het openbaar maken van informatie op verzoek. Tot slot volgen we via Monitoring financiën de financiële positie van de gemeente, en publiceren daar over zodra daar aanleiding voor is.

Daarnaast ronden we in de eerste helft van 2021 de onderzoeken Meldingen openbare ruimte en Social Retun on Investment af.

Lees hier het hele onderzoeksprogramma.

Gisteren stuurden we de gemeenteraad en het college van B en W van Zaanstad een brief over geheimhouding. In deze brief nodigen we de raadsleden uit een onderling gesprek te voeren over het onderwerp geheimhouding. Dat doen we naar aanleiding van de publicatie van Geheimhouding in Amsterdam en de G4-brief Geheimhouding die we vorige week verstuurden aan de gemeenteraad van Amsterdam.

In onze brief naar de Zaanse gemeenteraadsleden noemen we vijf thema’s rondom geheimhouding, waarover zij zich kunnen buigen. We hebben elk thema van voorbeeldvragen voorzien, om een indruk te geven waar het bij die thema’s om gaat. Als een onderling gesprek over geheimhouding de raadsleden zinvol lijkt, dan zijn we bereid om te helpen bij de invulling van zo’n sessie. Bijvoorbeeld door tijdens een sessie thema’s toe te lichten, vragen over geheimhouding te beantwoorden en de onderlinge bespreking inhoudelijk te ondersteunen.

Meer weten? Lees de brief aan de gemeenteraad op de projectpagina.

Samen met de rekenkamers van Rotterdam, Utrecht en Den Haag stuurden we een brief naar de Tweede Kamer over hoe de gemeenteraden van deze steden omgaan met geheimhouding. In de brief doen we ook enkele voorstellen om het openbaar bestuur transparanter te maken door de relevante wetgeving aan te passen en de gemeente beter voorlichting te geven.

Het wetsvoorstel Bevorderen integriteit en functioneren decentraal bestuur ligt nu ter behandeling bij de Tweede Kamer. Met het wetsvoorstel zouden enkele zaken rondom het opleggen, bekrachtigen en opheffen van geheimhouding kunnen verbeteren. In onze brief geven we aan wat de wetgever nog meer kan doen om de problemen rond geheimhouding op te lossen.

Benieuwd naar onze verbetersuggesties? De brief staat vanaf vandaag op de projectpagina.

In oktober 2020 werd ons onderzoek naar Geheimhouding binnen Amsterdam openbaar. Vandaag publiceren we een vervolg. We vergeleken samen met de rekenkamers van Den Haag, Rotterdam en Utrecht hoe de gemeenteraden van deze vier steden omgaan met het opleggen, bekrachtigen en opheffen van geheimhouding. De uitkomsten van deze analyse staan in een brief aan de vier gemeenteraden.

Amsterdam legt vaakst geheimhouding op
Van de vier gemeenteraden blijkt de Amsterdamse raad het vaakst geheimhouding op te leggen. In 2019 gebeurde dat bij 136 onderwerpen en 396 documenten. Wij vinden het belangrijk dat de gemeenteraad met het college in gesprek gaat over waarom dat aantal in Amsterdam zoveel hoger ligt dan in de andere steden.

Ook verschilt de mate waarin de gemeenteraden transparant zijn over hun besluitvorming. In Amsterdam en Utrecht is onbekend over welke onderwerpen raadsleden in beslotenheid vergaderen. In Den Haag en Rotterdam is dit wel bekend.

Verder blijkt uit de vergelijking dat raadsleden ook in de andere steden te weinig worden ondersteund bij het opleggen, bekrachtigen en opheffen van geheimhouding. In de praktijk zijn de gemeenteraden voor het opheffen van geheimhouding te afhankelijk van het college.

Nieuwe werkgroepen en beleidskaders
Positief is dat gemeenteraden actief bezig zijn met het verbeteren van het opleggen, bekrachtigen en opheffen van de geheimhouding. Er zijn werkgroepen gestart (in Den Haag en Rotterdam), er is een initiatiefvoorstel aangenomen (in Amsterdam) en een nieuw beleidskader opgesteld (in Rotterdam). We verwachten dat de gemeenteraden dankzij de gezamenlijke rekenkamerbrief meer inzicht krijgen in de keuzes die zij kunnen maken bij geheimhouding. En over de mate van openheid die ze willen realiseren.

Meer weten? Lees de brief op de projectpagina.

In Spuit 11, het tijdschrift van de MDHG (Belangenvereniging voor drugsgebruikers en daklozen), wordt in een interview met wethouder Kukenheim verschillende keren aandacht besteed aan ons onderzoek Wachten op opvang (2017). Hierin onderzoeken we de maatschappelijke opvang en het beschermd wonen in Amsterdam. Enkele resultaten en aanbevelingen uit dit onderzoek worden in het interview gebruikt om kritische vragen te stellen aan de wethouder.

Benieuwd? Lees het interview (vanaf pagina 5): lees het MDHG-artikel.

Onze bedrijfsvideo is af! In deze video leggen we uit wat de Rekenkamer Metropool Amsterdam is. Hoe we aan informatie komen. En wat we vervolgens met die informatie doen.

Benieuwd? Bekijk de video (geluid aan):

De gemeente Amsterdam is aan de slag met twee van onze onderzoeken naar toegankelijkheid. Dat noemt de gemeente in de Voortgangsrapportage toegankelijkheid 2020.

Toegankelijkheid van openbare toiletten
Het eerste onderzoek dat wordt genoemd, is Toegankelijkheid van openbare toiletten. In dit onderzoek melden we dat in 41% van de drukke voetgangersgebieden – inclusief de parken – overdag binnen 500 meter een rolstoeltoegankelijk openbaar toilet bereikbaar is. Dus in meer dan de helft van de drukke voetgangersgebieden niet.

Het college heeft niet genoeg geld om veel openbare toiletten bij te bouwen. Daarom zoekt het naar andere oplossingen. Zo streeft de gemeente ernaar meer gemeentelijke toiletten open te stellen. En er werden eerder dit jaar tijdelijk 40 extra openbare toiletten in de Amsterdamse parken geplaatst waarvan in elk park een rolstoeltoegankelijk toilet.

Toegankelijkheid van stemlocaties
In 2019 deden we onderzoek naar de toegankelijkheid van stemlocaties. Ook dit onderzoek wordt genoemd in de Voortgangsrapportage.

In ons onderzoeksrapport noemen we drie aanbevelingen om de toegankelijkheid van stemlocaties te verbeteren. Naar aanleiding van ons onderzoek heeft een externe partij (Ongehinderd) eind 2019 360 Amsterdamse stemlocaties beoordeeld op de vastgelegde toegankelijkheidscriteria. Op basis van de rapporten kan de gemeente de stemlocaties toegankelijker maken voor de eerstvolgende verkiezingen in maart 2021.

Vandaag hebben we ons Onderzoeksprogramma Amsterdam 2021 openbaar gemaakt. In dit onderzoeksprogramma hebben we op een rij gezet welke onderwerpen we in 2021 van plan zijn te onderzoeken. In dit onderzoeksprogramma besteden we nadrukkelijk aandacht aan de uitvoering van het Coalitieprogramma 2018 – 2022. Daarvoor kijken we naar de navolgbaarheid en onderzoeken we bij 9 thema’s wat er daadwerkelijk is bereikt. Dit leidt tot de volgende onderzoeken:

• Navolgbaarheid uitvoering Coalitieakkoord
• Verdieping uitvoering Coalitieakkoord aan de hand van 9 thema’s
• Jeugdhulp deelproject 2: de doeltreffendheid van de jeugdhulp
• Gemeentelijke rioolwatertaken 2: de uitvoering van de rioolwatertaken
• Uitvoering van de Wob
• Monitoring financiën

Lees de brief over het Onderzoeksprogramma Amsterdam 2021.

Net als voorgaande jaren hebben wij ons panel van Amsterdammers gevraagd wat zij graag onderzocht zouden hebben. In 2021 willen wij de uitvoering van het coalitieakkoord centraal stellen. Daarom hebben we ons panel onder andere gevraagd welke ambities van het huidige college zij interessant vinden: van welke ambities willen zij weten wat er van terecht is gekomen?

De keuze van het panel bepaalt mede welke ambities we in 2021 zullen gaan onderzoeken. Meer lezen over de keuzes die het burgerpanel heeft gemaakt? Kijk hier.

Per 1 januari 2021 voert de gemeente Amsterdam een nieuw inkoopstelsel in voor de hoogspecialistische jeugdhulp. Dit doet de gemeente omdat de kosten van de regionaal ingekochte specialistische jeugdhulp vanaf 2018 plotseling sterk opliepen. En omdat beheersmaatregelen – volgens de gemeente – te weinig besparingen opleverden. Wij concludeerden dat het verre van zeker is dat het nieuwe stelsel de problemen zal oplossen. De gemeente heeft op korte termijn weinig mogelijkheden om kosten te besparen, moet heel veel nog uitwerken en heeft weinig aandacht voor risico’s. We zien dat de gemeente vooral gericht is op met volle kracht vooruit acteren om de problemen op te lossen en dat er weinig tijd wordt genomen om te reflecteren op het ontstaan van de problemen.

Wij doen zes aanbevelingen om te komen tot een meer standvastige aanpak (concrete doelen en eerder verbeteren dan veranderen), een meer realistische aanpak (realistische verwachtingen en passende voorwaarden) en een meer reflectieve aanpak (een plan voor monitoring en betere benutting van kennis en ervaringen cliënten) van hoogspecialistische jeugdhulp. Hiermee sporen we de gemeente aan om het acteren en reflecteren meer in balans te brengen.

Meer weten? Bekijk de projectpagina, of lees direct het bestuurlijk rapport en het onderzoeksrapport.

De aanpak van overlast in de openbare ruimte, de afhandeling van horecaklachten, het verwijderen van fietsen en de handhaving van verhuur van eigen woningen. Dit zijn enkele voorbeelden van de vele toezicht- en handhavingstaken van de gemeente Amsterdam. Wij onderzochten de afgelopen tien jaar in hoeverre er sprake was van een effectieve en efficiënte handhaving binnen verschillende taakgebieden en beleidsterreinen.

Meer informatiegestuurde manier van werken

Een terugkerend thema in deze onderzoeken is de ontwikkeling richting een meer informatiegestuurde manier van werken. Dat wordt steeds belangrijker, want het efficiënt en effectief handhaven staat onder druk vanwege toenemende taken, drukte, een enorm werkgebied en schaarse capaciteit.

Vier lessen

Een informatiegestuurde werkwijze moet soelaas bieden, maar de praktijk is weerbarstig. Tot deze conclusie komen we in het eerder dit jaar verschenen artikel waarin we de inzichten uit tien onderzoeken naar handhaving hebben gebundeld. In het artikel geven we vier lessen voor een succesvolle informatiegestuurde handhaving op het lokale niveau:

1. het perfecte, alles oplossende informatiesysteem bestaat niet
2. vooral de vanzelfsprekende zaken moeten niet worden vergeten
3. informatie maken van data is een vak
4. de blik met big data op de werkelijkheid is altijd beperkt

Meer weten over de lessen? Het artikel ‘De weerbarstige praktijk van informatiegestuurd handhaven in Amsterdam’ is gepubliceerd in het Tijdschrift voor Toezicht.

Lees het artikel hier.

Vanwege de coronacrisis hebben wij ons onderzoek naar de financiële positie van Amsterdam uit 2017 geactualiseerd. We hebben in beeld gebracht wat de financiële uitgangspositie is van Amsterdam om de gevolgen van de coronacrisis te dragen. De financiële positie is sinds 2015 verslechterd, maar is nog steeds veel ruimer dan in andere gemeenten. Amsterdam heeft daardoor betere mogelijkheden om de gevolgen van de coronacrisis op te vangen. Ook hebben we gekeken naar mogelijkheden om in te grijpen als dat nodig is. Daarvoor hebben we inzichten en aandachtspunten uit eerdere onderzoeken uit zowel Amsterdam als Zaanstad op een rij gezet. Hiermee willen we de Amsterdamse raad ondersteunen bij het bespreken en beslissen over de gemeentelijke financiën.

Lees hier ons rapport.

De Begroting 2021 van Weesp is op 8 oktober 2020 gepubliceerd. Wij hebben naar de begroting gekeken en in de rekenkamerbrief de punten op een rij gezet die ons zijn opgevallen. Deze rekenkamerbrief is een voortzetting van de werkwijze van de vorige rekenkamercommissie.

Bij de rekenkamerbrief hoort een bijlage met daarin onze analyse van de financiële positie van Weesp. En de mogelijkheden om mogelijke financiële tegenvallers als gevolg van de coronacrisis op te vangen. Deze analyse is gebaseerd op een systematiek en inzichten die wij eerder bij Amsterdam en Zaanstad hebben opgebouwd.

Het Amsterdamse college van B en W wil open en transparant zijn, en wil meer informatie uit eigen beweging openbaar maken. Wij onderzochten hoe het college en de gemeenteraad in de eerste helft van deze collegeperiode (april 2018-maart 2020) zijn omgegaan met geheimhouding.

De belangrijkste conclusie is dat ondanks verbeteringen, er meer geheim wordt gehouden dan noodzakelijk is.  Meer weten? Bekijk de projectpagina, of ga direct naar het bestuurlijk rapport en het onderzoeksrapport.

Vanwege de coronacrisis hebben wij ons onderzoek naar de financiële positie van Zaanstad uit 2016 geactualiseerd. We hebben in beeld gebracht wat de financiële uitgangspositie is van Zaanstad om de gevolgen van de coronacrisis te dragen. Ook hebben we gekeken naar mogelijkheden om in te grijpen als dat nodig is. Daarvoor hebben we inzichten en aandachtspunten uit eerdere onderzoeken uit zowel Amsterdam als Zaanstad op een rij gezet. Hiermee willen we de Zaanse raad ondersteunen bij het bespreken en beslissen over de gemeentelijke financiën.

Lees ons rapport Zicht op de financiële positie Zaanstad.

Inwoners kunnen het melden als zij op straat of in een park iets zien wat gemaakt of opgeruimd moet worden. Een losse stoeptegel, bijvoorbeeld. Of een volle prullenbak. Alle meldingen over de openbare ruimte komen binnen bij de gemeente. En die moet daar iets mee.

Wij starten drie onderzoeken naar de meldingen in de openbare ruimte van de gemeenten Amsterdam, Weesp en Zaanstad. We onderzoeken hoe de gemeenten de binnengekomen meldingen afhandelen. Evalueren ze hun werkwijze ook, en leren ze daarvan? En (wat) communiceren ze met de melder?

Met de drie onderzoeken Meldingen openbare ruimte doen we mee met een landelijk onderzoek van andere rekenkamers. Daarom kunnen we uiteindelijk laten zien hoe de gemeenten Amsterdam, Weesp en Zaanstad scoren met de afhandeling van meldingen van de openbare ruimte ten opzichte van ongeveer vijftig andere gemeenten.

Bekijk het onderzoek van Amsterdam, Weesp en Zaanstad.

Door het stellen van voorwaarden bij inkoop kunnen gemeenten stimuleren dat opdrachtnemers meer kansen creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit principe wordt social return genoemd. De rekenkamer gaat na in hoeverre de gemeente Zaanstad de toepassing van SROI goed georganiseerd heeft en of de doelen behaald worden. De onderzoeksopzet is vandaag gepubliceerd.

Lees de onderzoeksopzet hier.

Dit jaar voeren we twee onderzoeken uit voor de gemeente Weesp. Het eerste onderzoek gaat over het zicht op de financiële positie van de gemeente, en het tweede over de meldingen openbare ruimte.

(Hoe) kan de gemeente Weesp omgaan met de gevolgen van de coronacrisis?
Het eerste onderzoek heeft enigszins te maken met de coronacrisis. We onderzoeken de financiële positie van de gemeente Weesp; de financiële positie bepaalt mede of en hoe een gemeente met de gevolgen van de coronacrisis kan omgaan. In het onderzoek Zicht op de financiële positie willen we de financiële positie van de gemeente Weesp in kaart brengen. Ook bekijken we inzichten uit eerdere onderzoeken voor de gemeenten Amsterdam en Zaanstad die nuttig kunnen zijn bij het besluiten over hoe kan worden omgegaan met de (financiële) gevolgen van de coronacrisis. We verwachten dat dit onderzoek in september 2020 klaar is.

Hoe gaat de gemeente Weesp om met meldingen openbare ruimte?
We doen mee met het DoeMee-onderzoek van de NVRR dat dit jaar gaat over de meldingen openbare ruimte. In Meldingen openbare ruimten onderzoeken we onder andere het beleid en de manier waarop de gemeente Weesp omgaat met de meldingen openbare ruimte. De resultaten zullen worden vergeleken met ongeveer 40 andere gemeenten. We verwachten dat ons onderzoek aan het eind van het jaar is afgerond.

In ons onderzoek naar de toegankelijkheid van openbare toiletten concludeerden we dat er onvoldoende openbare toiletten in Amsterdam zijn, die voor iedereen toegankelijk zijn. Vorige week zei de gemeente tijdelijk 40 extra toiletten te openen, waarvan een deel geschikt is voor mensen in een rolstoel. De toiletten zijn verspreid over 10 parken en geopend tot en met september.

Waarom lukt het de gemeente nauwelijks om meer vaste openbare toiletten te realiseren? En zijn de bestaande openbare toiletten goed vindbaar? Lees het in ons rapport Toegankelijkheid van openbare toiletten.

Vanaf 2020 zijn we ook rekenkamer van de gemeente Weesp. Begin juli spraken we met de klankbordgroep en de griffie van de gemeente Weesp over onze nieuwe samenwerking. We bespraken onze werkwijze en de twee onderzoeken die we dit jaar voor Weesp zullen uitvoeren. Het eerste onderzoek gaat over zicht op de financiële positie van de gemeente, en het tweede over de meldingen openbare ruimte.

Ook hebben we het gehad over onze onderzoeken voor volgend jaar en de Weespse raadsleden hebben de eerste onderwerpen voor ons onderzoeksprogramma 2021 al geopperd. Later dit jaar spreken we met de raadsfracties over andere mogelijke onderzoeksonderwerpen voor 2021.

De riolering heeft een belangrijke rol in onze samenleving. Een goedwerkende riolering is essentieel voor de volksgezondheid en het waterbeheer in en rondom onze stad. De gemeente is verantwoordelijk voor de werking en het beheer van de riolering. In een serie van deelonderzoeken gaan we na in hoeverre de gemeente deze taak adequaat uitvoert. De onderzoeksopzet van het eerste deelonderzoek is vandaag gepubliceerd.

Lees de onderzoeksopzet hier.

Het groen in Amsterdam is voor veel Amsterdammers van grote waarde. Ons burgerpanel heeft voor 2020 het onderwerp groen in de stad uitgekozen voor het publieksonderzoek. Wij zijn nu gestart met dit onderzoek en hebben de onderzoeksopzet gepubliceerd. Met dit onderzoek willen we in beeld brengen of er in Amsterdam voldoende, goed en bruikbaar groen is.

Bekijk de projectpagina hier.

De gemeenteraad heeft ons rapport behandeld en unaniem besloten dat alle aanbevelingen worden overgenomen. Het college zegt toe om binnen een half jaar met een plan van aanpak te komen om de noodzakelijke verbeteringen door te voeren. Wij zullen dit kritisch blijven volgen.

Bekijk het onderzoek Bruikbaarheid van indicatoren op de projectpagina.

Het college wil meer Amsterdammers op de fiets en wil het fietsen aantrekkelijker maken. Daarbij is een van de doelen het verbeteren van de doorstroming, het comfort en de verkeersveiligheid op kruispunten. Voor eind 2022 moeten ten minste tien kruispunten fietsvriendelijk zijn. De gemeente hanteert hierbij een innovatieve aanpak waarbij op basis van het gedrag van fietsers op de kruispunten kleine infrastructurele maatregelen worden toegepast. Hierbij wordt creatief gebruikgemaakt van de ruimte. Lukt het Amsterdam om tijdig en binnen het budget deze kruispunten fietsvriendelijk te maken? En hoe effectief zijn de maatregelen?

In dit onderzoek hebben wij gekeken naar de afwegingen die gemaakt zijn bij het selecteren van de kruispunten en de getroffen maatregelen op de kruispunten. Ook hebben wij aan de burgerpanelleden gevraagd wat zij verstaan onder fietsvriendelijke kruispunten en verkeerslichten. Volledig fietsvriendelijke kruispunten zijn momenteel echter niet haalbaar in Amsterdam, omdat de ruimte beperkt is en er sprake is van conflicterende belangen. Voor een politieke discussie over de toedeling van publieke ruimte aan de verschillende verkeersdeelnemers moet de raad breder geïnformeerd worden.

Bekijk de projectpagina, of ga direct naar het bestuurlijk rapport en het onderzoeksrapport.

Vandaag publiceren wij onze Rekenkamerbrief en de tweede deelpublicatie naar de afhandeling van raadsinstrumenten. Een tijdige en toereikende afhandeling is belangrijk voor de kaderstellende en controlerende taken van de gemeenteraad. Schriftelijke vragen en moties worden overwegend toereikend afgehandeld. Maar de afhandeling is wel vaak (veel) te laat. Verbetering van de afhandeling is nodig. Tegelijkertijd zien we ook dat de inzet van moties en schriftelijke vragen ten opzichte van ons vorige onderzoek sterk is toegenomen. Daarom pleiten wij ook voor reflectie bij de gemeenteraad op de inzet van deze raadsinstrumenten.

Bekijk de rapporten van dit onderzoek op de projectpagina.

In Geheimhouding onderzoeken we in hoeverre de gemeenteraad en het college van B en W en de burgemeester van Amsterdam de regels volgen voor het opleggen, opheffen en bekrachtigen van geheimhouding.

Daarnaast onderzoeken we of zoveel mogelijk informatie openbaar wordt gemaakt. En of het college en de raad onze aanbevelingen uit onze eerdere verkenning naar geheimhouding (2012) hebben opgevolgd. Wij verwachten de onderzoeksbevindingen in september 2020 openbaar te maken.

Bekijk de projectpagina of lees meer over het onderzoek in de onderzoeksopzet.