Over het onderzoek
De gemeente wil dat betaalbare huurwoningen betaalbaar blijven. Daarvoor maakt de gemeente onder meer al jaren afspraken met mensen en bedrijven die betaalbare woningen bouwen en daarna verhuren. Het gaat dan om, bijvoorbeeld, ontwikkelaars en investeerders. Met hen maakt de gemeente afspraken over de hoogte van de huur. Ook maakt de gemeente afspraken over het niet mogen verkopen van de huurwoningen.

Met dit onderzoek willen we de gemeenteraad en burgers een beeld geven van de mate waarin de gemeente grip heeft op deze afspraken. Hiervoor kijken we bijvoorbeeld naar de manieren waarop de gemeente deze afspraken maakt. Maar ook of de gemeente leert van ervaringen uit het verleden. Tot slot kijken we op welke manier de gemeente in de gaten houdt dat de gemaakte afspraken worden nageleefd.

De resultaten in 2022
Het onderzoek is nog niet gepubliceerd.

Over het onderzoek
Amsterdam heeft te weinig woningen. Er zijn vooral te weinig woningen waarvan de prijs niet te hoog is. Daarom wil de gemeente veel van dit soort woningen bouwen. Amsterdam wil nieuwe woningen ook zoveel mogelijk binnen de bestaande stad bouwen. Daarom worden nieuwe woningen dichter op elkaar gebouwd. Ook worden er woningen gebouwd in gebieden waar al gebouwen staan en gebruikt worden. Bijvoorbeeld door bedrijven. Wij onderzoeken de ervaringen met het bouwen van betaalbare woningen in dit soort gebieden.

De resultaten in 2022
Dit onderzoek is nog niet gepubliceerd.

Over het onderzoek
In 2015 publiceerden we het oorspronkelijke onderzoek naar hoe het beleid voor beheer en onderhoud van bruggen in Amsterdam doelmatig en doeltreffend is. In 2022 voeren we een opvolgingsonderzoek uit. We kijken of en hoe het college van burgemeester en wethouders in Amsterdam onze aanbevelingen uit 2015 heeft opgevolgd.

De resultaten in 2022
Het opvolgingsonderzoek is nog niet gepubliceerd.

Over het onderzoek
Zaanstad wil tussen 2030 en 2040 klimaatneutraal zijn. Daarvoor moeten onder andere huizen en bedrijven minder aardgas gaan gebruiken voor de verwarming. Dit kan bijvoorbeeld via een warmtenet met duurzamere warmtebronnen dan gas. De gemeente wil het gebruik van het warmtenet in Zaanstad verbeteren. Daarom heeft de gemeente Zaanstad samen met andere partijen Warmtenetwerk Zaanstad BV opgericht. We onderzoeken in Grip op Warmtenetwerk Zaanstad of de gemeente Zaanstad voldoende grip heeft op het warmtebedrijf.

De resultaten in 2022
Het onderzoek is nog niet gepubliceerd.

Over het onderzoek
Het groen in Amsterdam is voor veel Amsterdammers van grote waarde. Ook het college van burgemeester en wethouders onderkent het belang van groen in de stad en heeft de ambitie uitgesproken in het Coalitieakkoord (2018) om de openbare ruimte in de stad groen en gezond te houden. Met dit onderzoek wilden we in beeld brengen of er in Amsterdam voldoende, goed en bruikbaar groen is. Daarnaast bekeken we hoezeer kan worden gevolgd in welke mate het college haar ambities (in de toekomst) realiseert. Groen in de stad was het publieksonderzoek van 2020.

De resultaten in 2021
Het is niet goed mogelijk om te beoordelen of er in Amsterdam voldoende, goed en bruikbaar groen is. Hoewel het college veel ambities heeft ten aanzien van groen, is het beleid nog in ontwikkeling en ontbreken daardoor heldere normen. Dat is problematisch, omdat de stad ook moet groeien zonder dat het groen in het geding komt. Zonder goede normen kan bijvoorbeeld niet bewaakt worden of ruimtelijke ontwikkelingen niet te veel ten koste gaan van het groen.

Over het onderzoek
In Afhandeling van meldingen openbare ruimte in Weesp onderzochten we hoe doeltreffend de gemeente Weesp de binnengekomen meldingen openbare ruimte afhandelt.

De resultaten
Wij concluderen dat de afhandeling van deze meldingen na de ambtelijke fusie met Amsterdam is verbeterd. Maar de doeltreffende en doelmatige afhandeling blijft aandacht vragen. Met de overstap op het Amsterdamse meldingssysteem kunnen meldingen eenvoudig worden gedaan. De melder wordt geïnformeerd over de afhandeling en gevraagd naar de klanttevredenheid. Ook de interne monitoringsinformatie over de afhandeling is verbeterd. Het college heeft naar eigen zeggen twee ambitieuze doelstellingen gesteld. Beide zijn niet gehaald.

Over het onderzoek
Amsterdammers melden steeds vaker als zij iets zien wat gemaakt of opgeruimd moet worden. Zoals een losse stoeptegel of een volle prullenbak. Het college wil dat burgers snel en altijd een melding kunnen doen. Dus ook ’s avonds en in het weekend. De gemeente wil vervolgens ook alle meldingen snel afhandelen. Daarbij wil ze de melder goed op de hoogte houden van de afhandeling. In Afhandeling meldingen openbare ruimte gingen we na of de afhandeling doeltreffend is.

De resultaten in 2021
Wij concluderen dat de afhandeling gedeeltelijk doeltreffend wordt afgehandeld. Meldingen kunnen 24/7 worden gedaan en het meldingsformulier is versimpeld. De communicatie met de melder is verbeterd en de klanttevredenheid stijgt. Een ander deel van de doelen is niet bereikt. Een aanzienlijk deel van de (urgente) meldingen wordt niet binnen de toegezegde termijn afgehandeld. Meldingen met de status ‘afgehandeld’ zijn niet altijd resultaatgericht opgelost, en het college slaagt er maar beperkt in om terugkerende problemen, bijvoorbeeld afval naast de container, structureel op te lossen.

Over het onderzoek
Inwoners kunnen het melden als zij op straat of in een park iets zien wat gemaakt of opgeruimd moet worden. Een losse stoeptegel, bijvoorbeeld. Of een volle prullenbak. Alle meldingen over de openbare ruimte komen binnen bij de gemeente. De gemeente moet de binnengekomen meldingen afhandelen en over deze afhandeling communiceren met de melder. Hoe doet de gemeente Zaanstad dit? In Meldingen openbare ruimte onderzoeken we hoe het college van B en W de meldingen van de openbare ruimte afhandelt.

De resultaten
Meldingen openbare ruimte die de gemeente Zaanstad ontvangt, gaan meestal over kapotte lantaarnpalen en rondslingerend afval. Het college in Zaanstad wil dat 95% van reguliere meldingen openbare ruimte binnen 30 dagen wordt afgehandeld (spoedmeldingen binnen 2 dagen) en dat 65% van de melders tevreden is over de afhandeling. Daarnaast streeft het college naar een gebruiksvriendelijk meldproces en het actief informeren van melders over de afhandeling van hun melding. Het college heeft deze ambities nog niet bereikt. De kwaliteit van de informatievoorziening, zowel intern als richting de raad, schiet tekort.

Over het onderzoek
Het riool heeft een belangrijke rol in onze samenleving. De gemeente Amsterdam is verantwoordelijk voor een goede werking van het riool en laat de uitvoering en het beheer ervan over aan Waternet. In dit eerste deelonderzoek naar de gemeentelijke rioolwatertaken onderzochten we de inrichting en aansturing van de gemeentelijke rioolwatertaken. De centrale vraag is: in hoeverre voeren de verschillende partijen de gemeentelijke rioolwatertaken in Amsterdam adequaat uit?

De resultaten in 2021
Op hoofdlijnen werkt de huidige inrichting naar behoren. Over het ontwerp is goed nagedacht. En de gemeente, AGV en Waternet zijn tevreden. We vinden wel dat de inrichting heroverwogen moet worden. Deze is sinds de oprichting in 1997 vrijwel niet veranderd. Door het succes van de samenwerking zijn belangrijke punten uit het oog verloren. Er zijn geen evaluaties, heroverwegingen en herijkingen geweest. Hierdoor is de toekomstbestendigheid van de inrichting in gevaar gekomen. Dit resulteert in incidenten en problemen. Ook is er sprake van een gebrek aan professioneel-kritische houding van het stichtingsbestuur naar de directie toe.

Over het onderzoek
Het college wil meer Amsterdammers op de fiets en wil het fietsen aantrekkelijker maken, zo staat in het Meerjarenplan Fiets 2017-2022. Daarbij is een van de doelen het verbeteren van de doorstroming, het comfort en de verkeersveiligheid op kruispunten. Wij onderzochten de maatregelen die de gemeente Amsterdam heeft genomen om tien van de drukste kruispunten in Amsterdam vóór 2022 fietsvriendelijk te maken, met een budget van € 1,6 miljoen.

De resultaten in 2020
Het college hanteert een innovatieve aanpak om haar doelen te realiseren. Twee van de tien fietsvriendelijke kruispunten zijn gerealiseerd. Het is onwaarschijnlijk dat alle kruispunten tijdig kunnen worden aangepakt. Het oorspronkelijke budget (€ 1,6 miljoen) is niet toereikend en zal worden overschreden. Hoewel de aangepakte kruispunten iets zijn verbeterd in het voordeel van de fietser, verwachten we niet dat de kruispunten op korte termijn volledig fietsvriendelijk worden. Het college houdt ook rekening met de belangen van andere verkeersdeelnemers en bovendien is de ruimte op kruispunten in Amsterdam schaars.

Over het onderzoek
In Amsterdam zou er binnen een straal van 500 meter een openbaar of opengesteld toilet moeten zijn. Dat geldt voor het centrum en drukke voetgangersgebieden. In Toegankelijkheid van openbare toiletten onderzochten we in hoeverre de gemeente ervoor zorgt dat er genoeg openbare en opengestelde toiletten in Amsterdam zijn. We keken vooral naar toiletten voor vrouwen en mensen met een fysieke beperking. En we letten op de vindbaarheid van de toiletten.

De resultaten in 2020
De belangrijkste conclusie is dat ondanks de aandacht die er recent aan het onderwerp is gegeven, er in Amsterdam onvoldoende openbare toiletten zijn. In 41% van de drukke voetgangersgebieden – inclusief de parken – is overdag binnen 500 meter een rolstoeltoegankelijk openbaar toilet bereikbaar. Dus in meer dan de helft van de drukke voetgangersgebieden niet.

Op straat is de vindbaarheid van openbare toiletten slecht. De gemeente heeft wel een begin gemaakt met het aanbrengen van bewegwijzering op straat, maar dit geldt alleen voor een enkel gemeentelijk openbaar toilet.

Over het onderzoek
De gemeente Amsterdam wil dat de stad gemengd is. Ze wil dat mensen hier ongeacht hun inkomen, gezinssamenstelling, leeftijd en achtergrond prettig kunnen samenleven. In De gemengde stad onderzochten we hoe gemengd Amsterdam en haar inwoners wilden zijn, hoe gemengd de hoofdstad in 2019 was, en hoe de ontwikkelingen in de stad hierbij pasten. De gemengde stad was het publieksonderzoek van 2019.

De resultaten in 2020
Onze hoofdconclusie is dat er in Amsterdam geen integraal en expliciet beleid is opgesteld om de fysiek ruimtelijke menging van bewoners te waarborgen. Er zijn geen extreme concentraties van bevolkingsgroepen. Maar onze meer nauwkeurige analyses op het niveau van buurten en wijken laten wel concentraties zien. Bij het verzamelen van informatie over de gemengdheid is de gemeente zich onvoldoende bewust van het effect van de keuze voor een bepaald schaalniveau. Problemen op buurtniveau, zoals concentraties van kwetsbare personen, worden echter onzichtbaar als je alleen maar kijkt op het niveau van een gebied.

Over het onderzoek
Naar schatting worden in Amsterdam jaarlijks 28.000 fietsen gestolen. De gemeente bestrijdt fietsdiefstal met verschillende maatregelen. In Fietsdiefstalbestrijding onderzochten we de doeltreffendheid en doelmatigheid van de drie belangrijkste maatregelen die de gemeente Amsterdam heeft genomen om fietsdiefstal te bestrijden: 1) het gratis graveren van fietsen, 2) het controleren van verwijderde fietsen op diefstal door het Fietsdepot en 3) registercontroles bij fietshandelaren.

De resultaten in 2020
Het doel om het aantal fietsdiefstallen te verminderen, is niet gerealiseerd. Het aantal aangiften is in Amsterdam sinds 2012 zelfs licht gestegen (9%), terwijl landelijk het aantal aangiften met 33% is gedaald. De gemeente heeft zelf maar weinig inzicht of de maatregelen bijdragen aan het verminderen van het aantal fietsdiefstallen en wat het kost. Fietsdiefstalbestrijding wordt al lange tijd op de automatische piloot uitgevoerd. Sinds 2010 is het beleid (inclusief de doelstellingen) niet meer geactualiseerd en zijn de maatregelen niet meer heroverwogen. College en raad worden verder nauwelijks nog geïnformeerd door de ambtelijke organisatie, ook niet bij belangrijke besluiten.

Over het onderzoek
Een serieus knelpunt op de Zaanse woningmarkt is het tekort aan woningen binnen alle prijsklassen. Het woningtekort in Zaanstad ligt in 2019 op 5% in plaats van maximaal 2%. De gemeente blijkt tot 2030 behoefte te hebben 10.000 nieuwe woningen. Woningen zijn te klein, te duur en/of van lage kwaliteit. De gemeente wil het woningaanbod in Zaanstad daarom verbeteren. Ze wil een meer divers en beter passend aanbod van woningen voor verschillende doelgroepen realiseren, en de spanning op de woningmarkt aanpakken. In Woonbeleid in Zaanstad onderzochten we of het beleid waarmee de gemeente dit nieuwe woningaanbod wil verwezenlijken, van voldoende kwaliteit is.

De resultaten
Uit het onderzoek blijkt dat de probleemanalyses die de gemeente heeft gemaakt, grondig en actueel zijn. Wel bestaat ontbreekt soms overzicht over het hele probleemveld door het grote aantal afzonderlijke analyses. Het ontbreken van een geïntegreerd overzicht maakt het voor een geïnteresseerde buitenstaander, maar ook voor de raad, lastig om het volledige terrein van het woonbeleid te volgen, en problemen in samenhang te kunnen beoordelen. We vinden dat de door de gemeente geformuleerde doelen, prestaties en indicatoren beter kunnen worden uitgewerkt. Wel neemt de gemeente behoorlijk wat maatregelen om haar doelen te bereiken.

Over het onderzoek
In Nederland moeten gemeenten met indicatoren laten zien hoe zij hun beleid uitvoeren. De indicatoren van de gemeente Amsterdam staan in een doelenboom. We onderzoeken in Bruikbaarheid van indicatoren of de indicatoren van de gemeente Amsterdam zorgen voor een helder, relevant en bruikbaar inzicht van door haar behaalde activiteiten en doelen. Kunnen raadsleden en geïnteresseerde burgers de inzichten uit de doelenboom goed gebruiken? We onderzoeken vijf indicatoren uitgebreider. Dit vierde deelonderzoek gaat over de indicator die de vestiging van nieuwe internationale bedrijven in Amsterdam meet.

Deze indicator is geformuleerd voor de activiteit van de gemeente om ernaar te streven om (internationale) bedrijven voor de regio aan te trekken, te behouden en bedrijfsuitbreidingen te ondersteunen. Dit moet positieve effecten hebben op werkgelegenheid, duurzaamheid en innovatie in de regio Amsterdam.

De resultaten in 2019
Uit ons onderzoek blijkt dat de indicator voldoende duidelijk en specifiek is geformuleerd. De indicator is grotendeels betrouwbaar tot stand gekomen. De indicator wordt al lange tijd (sinds 2011) gebruikt. De indicator sluit aan bij de activiteiten van amsterdam inbusiness en de relatie tot het bovenliggende doel is logisch. Daarmee is er sprake van een voldoende relevante indicator. Daarentegen wordt de indicator voor de vestiging van internationale bedrijven in de begroting onvoldoende toegelicht.

Over het onderzoek
De gemeente Amsterdam bezit veel grond. Deze grond verkoopt zij niet, maar geeft zij uit in erfpacht. De erfpachter mag de grond in principe altijd gebruiken, zolang hij zich maar aan de afspraken houdt en een vergoeding voor het gebruik van de grond – de (erfpacht)canon – betaalt. Wij onderzochten de wijze waarop de gemeente de aanbiedingen doet voor een nieuwe canon aan Amsterdamse erfpachters.

Resultaten in 2012
Uit het onderzoek blijkt dat ongeveer de helft van de erfpachters de gemeentelijke aanbieding niet accepteert. De vervolgens door deskundigen vastgestelde grondwaarde, canonpercentage en de te betalen canon wijken in alle gevallen af van de gemeentelijke aanbieding. We leiden uit het hoge afwijzingspercentage van de gemeentelijke aanbiedingen af dat de gemeente er niet in is geslaagd om het vertrouwen van de erfpachter te winnen. Het hoge afwijzingspercentage zorgt er bovendien voor dat de voordelen van de gemeentelijke aanbiedingen als sneeuw voor de zon verdwijnen, waardoor de aanbiedingen maar beperkt doeltreffend en doelmatig zijn.

Over het onderzoek
In Handhaving vakantieverhuur wilden we laten zien hoe doeltreffend en doelmatig de gemeente de regels heeft gehandhaafd voor vakantieverhuur van particuliere woningen. Dus: hoe controleert de gemeente of verhuur van woningen aan toeristen volgens de regels gebeurt? En werkt deze controle?

De resultaten in 2019
De uitvoering van het handhavingsproces van vakantieverhuur verloopt redelijk goed. Wel plaatsen wij kanttekeningen bij de doeltreffendheid en de doelmatigheid. De uitvoering en prioriteiten van het handhavingsproces kunnen scherper. Ook is er nu te weinig aandacht voor het aanpakken van overlast die ontstaat door vakantieverhuur. Verder ontbreekt een heldere analyse van factoren die bijdragen aan het naleven van de regels voor vakantieverhuur. Het inzicht in de doelmatigheid van het handhavingsproces is beperkt, mede door moeilijk toegankelijke en slecht analyseerbare informatie.

Over het onderzoek
In Nederland moeten gemeenten met indicatoren laten zien hoe zij hun beleid uitvoeren. De indicatoren van de gemeente Amsterdam staan in een doelenboom. We onderzoeken in Bruikbaarheid van indicatoren of de indicatoren van de gemeente Amsterdam zorgen voor een helder, relevant en bruikbaar inzicht van door haar behaalde activiteiten en doelen. Kunnen raadsleden en geïnteresseerde burgers de inzichten uit de doelenboom goed gebruiken? We onderzoeken vijf indicatoren uitgebreider. Dit derde deelonderzoek gaat over plusnet voetganger.

Deze indicator is geformuleerd voor de activiteit van de gemeente om het percentage plusnet voetganger te laten voldoen aan de minimale doorloopruimte van 1,80 m.

De resultaten in 2019
Uit ons onderzoek blijkt dat de indicator is gebaseerd op een gedegen en uitgebreid onderzoek, maar het blijft een momentopname. Door veranderingen op straat naderhand kan de beleving van de ruimte door de voetganger ter plaatse toch (aanzienlijk) anders zijn. Ook is het de vraag in hoeverre de afbakening van het plusnet voetganger in alle gevallen goed aansluit op de stoepen in Amsterdam die écht belangrijk zijn voor voetgangers.

Over het onderzoek
In 2014 publiceerden we ons onderzoek Lastige Zaken? Afhandeling van horecaklachten in Amsterdam. In het opvolgingsonderzoek bekeken we in hoeverre het college onze aanbevelingen uit 2014 heeft opgevolgd.

De resultaten in 2019
Het college heeft slechts een van de vier aanbevelingen volledig opgevolgd. De gemeente heeft wel inspanningen verricht om de beoogde veranderingen door te voeren, maar er is – zeker gezien de tussenliggende periode van vijf jaar – onvoldoende resultaat geboekt. Dit leidt ertoe dat we na uitvoering van dit opvolgingsonderzoek opnieuw vier aanbevelingen doen ter verbetering van de klachtafhandeling bij horecazaken en een nieuwe aanbeveling doen die ook op andere delen van de organisatie van toepassing is.

Over het onderzoek
Nederland gaat van het aardgas af. In de gesprekken over de verduurzaming van de warmtevoorziening van Amsterdam nemen warmtenetten al lang een belangrijke plaats in. Voordat we besloten onderzoek uit te voeren naar dit onderwerp, voerden we eerst een verkennend onderzoek uit naar het beleid van de gemeente over de verduurzaming van de warmtevoorziening.

De resultaten in 2019
We constateren dat er een door de gemeenteraad vastgesteld beleidskader ontbreekt voor het verduurzamen van de warmtevoorziening. Daarnaast zijn de beoogde effecten concreet, maar missen deze scherpte. We zien ook dat het beleidsdoel helder en concreet is geformuleerd. Echter zijn de middelen onvoldoende helder en concreet. Tot slot concluderen we dat het beleid niet tijdig is vastgesteld.

Over het onderzoek
Eind 2017 koos ons burgerpanel voor ‘handhaving en overlast’ als centraal thema voor ons publieksonderzoek van 2018. In dit onderzoek zijn we nagegaan wat de gemeentelijke handhaving heeft bijgedragen aan het bestrijden van sociale overlast in Amsterdam. We onderzochten de kwaliteit van het handhavingsbeleid, de uitvoering ervan en de resultaten die met de aanpak werden bereikt.

De resultaten in 2019
Handhaving draagt nog onvoldoende structureel bij aan het verminderen van sociale overlast. Het college heeft wel een heldere visie op handhaving, maar is weinig duidelijk over de normen van wat acceptabel (gedrag) is en wat niet. Er is te weinig inzicht in de concrete problemen. Daarnaast zijn de ambities van de gemeente hoog. Maar de mogelijkheden om die ambities uit te voeren sluiten daar niet bij aan.

Over het onderzoek
De haven van Amsterdam heeft een bijzonder risicoprofiel. Dat komt, omdat er veel bedrijven zitten met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen. Daarom kunnen de gevolgen van een brand in de Amsterdamse haven een grote impact hebben. Daarnaast blijkt de brandweer niet altijd binnen de wettelijke norm van 8 minuten aanwezig te kunnen zijn. In Brandweerzorg in de Amsterdamse haven onderzochten we de risico’s in de haven: in hoeverre is de brandweerzorg in de Amsterdamse haven (gezien de risico’s) adequaat? En wordt de gemeenteraad hierbij betrokken?

De resultaten in 2018
De brandweer heeft de afgelopen jaren veel maatregelen genomen om de risico’s in de haven te beheersen. Bij de uitvoering zijn echter nog de nodige tekortkomingen. De gemeenteraad krijgt alle informatie over brandweerzorg die het college verplicht is om te geven en is voldoende geïnformeerd over de brandweerzorg in de haven. Het kan echter tijdiger, duidelijker en vollediger. De Amsterdamse gemeenteraad stelt redelijk vaak vragen, ook over de brandweerzorg in de haven. De jaarstukken van de veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland krijgen daarbij echter weinig aandacht, terwijl die wel relevante informatie bevatten.

Lees het hele onderzoek op de projectpagina.

Over het onderzoek
Amsterdam wil bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen van Parijs door de warmtevoorziening in de stad te verduurzamen. Er zijn al vanaf de negentiger jaren twee grote warmtenetten in de stad. Het grootste netwerk is in bezit van Nuon Warmte en het kleine westelijk netwerk is eigendom van Westpoort Warmte. In Grip op Westpoort Warmte onderzochten we de wijze waarop de gemeente Amsterdam sturing gaf aan en verantwoording aflegde over Westpoort Warmte B.V.

De resultaten in 2018
Er zijn verschillende gebiedsuitbreidingen geweest. Bij elke gebiedsuitbreiding moeten de oorspronkelijke afspraken worden aangepast. Dat gebeurt slordig of niet. Daarnaast is de structuur van WPW na oprichting niet meer gewijzigd. Daarom is de structuur nu complex en gedateerd. Tot slot wordt de kennisachterstand over WPW bij de gemeente steeds groter: belangrijke risico’s worden niet gedeeld met de raad. En deze risico’s worden daarom niet betrokken bij het besluitvormingsproces.

Over het onderzoek
De gemeente Amsterdam startte in 2009 met Project 1012: een ambitieuze aanpak van de criminaliteit in het postcodegebied 1012. Dit is het oude centrum van Amsterdam dat onder meer bestaat uit de Wallen. In 2011 onderzochten we in Coalitieproject 1012 de  kaderstelling en informatievoorziening van dit project. In 2018 eindigde het langlopende coalitieproject en onderzochten we in ons onderzoek Project 1012 in  hoeverre de gemeente de gestelde doelen heeft bereikt. We hebben daarvoor inzichtelijk gemaakt of de activiteiten van Project 1012 volgens plan zijn uitgevoerd. En welk effect het project heeft gehad op het oude centrum van Amsterdam.

Resultaten in 2018
Onze conclusie is dat er successen zijn behaald in het 1012-gebied, maar dat het niet heeft geleid tot de gewenste economische opwaardering van de oude binnenstad en een doorbraak van de criminele infrastructuur. Om grip te krijgen op de buurt is een aanpak noodzakelijk waarbij ambities en inspanningen meer in evenwicht zijn en deze lang kunnen worden volgehouden.

Over het onderzoek
In Verwijderen van fietsen uit 2014 deden we zes aanbevelingen voor het college om het verwijderen van fietsen consequenter te maken en dit op een rechtmatige, transparante en efficiënte wijze uit te voeren. In 2018 onderzochten we in dit opvolgingsonderzoek of het college onze aanbevelingen had opgevolgd.

De resultaten in 2018
Het college heeft de aanbevelingen gedeeltelijk uitgevoerd. Zowel ambtelijk als bestuurlijk zijn veranderingen in gang gezet waarmee de gehele fietsverwijderketen kan worden geoptimaliseerd. Deze veranderingen hebben weer geleid tot nieuwe – en deels dezelfde – knelpunten in de uitvoering.

Over het onderzoek
In dit opvolgingsonderzoek zijn we nagegaan op welke wijze het college invulling heeft gegeven aan de aanbevelingen uit Nazorg aan gedetineerden (2013).

De resultaten in 2018
Uit ons opvolgingsonderzoek blijkt dat het college de aanbevelingen voortvarend heeft opgepakt en aanzienlijke verbeteringen heeft doorgevoerd. Sinds de publicatie van ons onderzoek in 2013 zijn er echter verschillende ontwikkelingen geweest die een grote invloed hebben op het nazorgbeleid en ertoe hebben geleid dat het college een aantal aanbevelingen niet (geheel) heeft kunnen opvolgen.

Over het onderzoek
We publiceerden in 2014 het rapport Proceskosten grondexploitaties. In het opvolgingsonderzoek hebben we bekeken in hoeverre onze aanbevelingen zijn opgevolgd.

De resultaten in 2017
Drie van de vijf aanbevelingen zijn volledig opgevolgd. Eén aanbeveling is gedeeltelijk opgevolgd en één opvolging is nog in uitvoering.

Over het onderzoek
De Amsterdamse woningmarkt is niet in evenwicht. Er is onvoldoende woningaanbod dat past bij de vraag naar woningen. De belangrijkste problemen doen zich voor bij stellen met kinderen en lage of middeninkomens, eenoudergezinnen, alleenwonenden ouder dan 35 jaar met een laag inkomen en huishoudens van vijf of meer personen. De gemeentelijke overheid spant zich in om de problemen op te lossen.

De resultaten in 2017
Uit ons onderzoek blijkt dat veel van de 65 door ons geïnventariseerde mogelijke instrumenten door de gemeente worden gebruikt. Maar dat heeft dus onvoldoende resultaat. Het gemeentelijk optreden kan op een aantal punten worden aangescherpt. Maar er zijn ook onconventionele oplossingen nodig die niet passen in het wettelijk kader of het huidige gemeentelijk beleid. Anders lijkt het bereiken van meer evenwicht op de woningmarkt nauwelijks haalbaar.

Over het onderzoek
De gemeente wil bewonersondersteuning en belangenbehartiging aanbieden als basisvoorziening aan alle Amsterdammers. Voor deze basisvoorziening ontvangen ASW/WSWonen (thans !Woon), de Huurdersvereniging Amsterdam (HA) en het Emil Blaauw Proceskostenfonds jaarlijks een subsidie. We onderzochten hoe de gemeente borgt dat de beschikbaar gestelde subsidies doeltreffend, doelmatig en rechtmatig worden besteed. De ASW en HA waren organisatorisch sterk aan elkaar verbonden. De gemeente wilde de organisatorische banden tussen de ASW en HA ontvlechten. Wij hebben in dit onderzoek tevens bekeken hoe de gemeente dit proces heeft aangestuurd.

De resultaten in 2017
We constateren dat de subsidieaanvragen voldoende informatie bevatten om te beoordelen of de activiteiten van de instellingen aansluiten op het gemeentelijk beleid. De informatie om de doelmatigheid van het beleid en de doelmatigheid van de bedrijfsvoering van de instellingen te beoordelen, is echter nog onvoldoende of wordt te weinig gebruikt. Het ontvlechtingsproces van de Huurdersvereniging Amsterdam (HA) en ASW (thans !WOON) had beter gekund.

Over het onderzoek
In Drukte en leefbaarheid in de stad wilden we nagaan hoe de gemeente omging met de spanning tussen leefbaarheid en de groei van bezoekers aan de stad. Deden het college en de bestuurscommissies voldoende om de balans tussen leefbaarheid en toegenomen drukte in de stad te bewaken? Drukte en leefbaarheid in de stad was het publieksonderzoek van 2016.

De resultaten in 2016
De gemeente heeft zeker veel aandacht voor het leefbaar houden van de stad ondanks de toenemende drukte. Maar de gemeente schiet ook op een aantal punten tekort. Zo zijn haar doelen zijn niet helder en sluiten nieuwe plannen onvoldoende aan op het bestaande beleid. Ook wordt de kennis van de burgers niet echt gebruikt. Tot slot concluderen we dat de organisatie rond het programma Stad in Balans beter kon.

Over het onderzoek
In 2012 voerden we een beperkt onderzoek uit naar het gemeentelijk toezicht op de voorscholen in Amsterdam. Hieruit kwamen vijf aanbevelingen voort. In dit opvolgingsonderzoek zijn we nagegaan hoe het college van burgemeester en wethouders uitvoering heeft gegeven aan de vijf aanbevelingen.

De resultaten in 2016
Uit het opvolgingsonderzoek Toezicht op de voorscholen blijkt dat het college twee aanbevelingen volledig, en twee aanbevelingen gedeeltelijk heeft uitgevoerd. Bij één aanbeveling is het beeld meer wisselend.

Over het onderzoek
In Amsterdam zijn in de afgelopen jaren haltes en een paar tram- en buslijnen verdwenen. In Aanbod openbaar vervoer onderzochten wij de gevolgen hiervan: is het aanbod aan openbaar vervoer in de stad onder druk gezet door deze ontwikkelingen?

De resultaten in 2016
De belangrijkste conclusies zijn dat het aantal haltes in Amsterdam tussen 2010 en 2016 is afgenomen met netto 16 procent. Hierbij is voldaan aan de afspraken die eerder waren gemaakt over de afstand tot haltes in woon- en werkgebieden. Reistijden zijn niet veel korter geworden door het opheffen van haltes, maar het opheffen van lijnen heeft wel aanzienlijk bijgedragen aan de doelmatigheid van het openbaar vervoer.

Over het onderzoek
Ons rapport Luchtkwaliteit in Amsterdam uit 2011 bevatte 6 aanbevelingen. In het opvolgingsonderzoek onderzochten we in hoeverre het college onze aanbevelingen had overgenomen. Ook zijn we nagegaan in hoeverre de gezamenlijke brief van de G4-rekenkamers aan het Rijk tot gedachtewisseling heeft geleid in de Tweede Kamer.

De resultaten in 2016
Het college heeft de aanbevelingen uit ons onderzoek van juni 2011 opgepakt, maar voor een deel nog niet geheel opgevolgd. De luchtkwaliteit in de stad is in de tussenliggende jaren wel verbeterd, maar de gemeente voldoet (nog steeds) niet overal in de stad aan de wettelijke norm voor stikstofdioxide (NO₂). Het college heeft nog geen eigen methode ontwikkeld waarmee het zelf tussentijds de uitvoering van de luchtkwaliteitsmaatregelen bewaakt en zicht houdt op de realisatie van de beoogde effecten. Hierdoor kan de gemeente bij tegenvallende resultaten niet alert reageren. In de Tweede kamer vond discussie plaats over het belang van een goede samenwerking tussen Rijk en gemeenten en de introductie van de roetindicator voor lokale maatregelen.

Over het onderzoek
In 2012 onderzochten we het rioleringsbeleid van de gemeente Zaanstad. Daar kwamen acht aanbevelingen uit voort. Nu hebben we onderzocht op welke wijze het college van burgemeester en wethouders invulling heeft gegeven aan deze aanbevelingen.

De resultaten
Uit het opvolgingsonderzoek blijkt dat het college vijf van de acht aanbevelingen volledig heeft uitgevoerd. De drie andere aanbevelingen zijn gedeeltelijk opgevolgd of nog in uitvoering. .Het onderzoek leverde daarnaast een aantal aandachtspunten op om het beleid, de beleidsuitvoering en de informatievoorziening verder te verbeteren.

Over het onderzoek
In 2014 publiceerden we ons onderzoek naar de effectiviteit van het subsidiëren van labelstappen in het rapport Amsterdams klimaatbeleid. Uit dit onderzoek bleek dat het effect van een labelstap op het werkelijke energieverbruik veel kleiner was dan werd verwacht en dat de subsidieregeling hierdoor erg kostbaar was. Op verzoek van de gemeenteraad onderzochten we in Energiebesparende maatregelen in corporatiewoningen of het stimuleren van specifieke energiebesparende maatregelen (zoals het vervangen van de verwarmingsinstallatie of het aanbrengen van isolatie) effectiever zou zijn.

De resultaten in 2016
Wij constateren dat de gemeente op dit moment niet over instrumenten, noch via de labelstappensubsidie, noch via het stimuleren van specifieke energiebesparende maatregelen, beschikt om op eenvoudige wijze grootschalig en doelmatig het energieverbruik in de Amsterdamse woningvoorraad te doen dalen. Deze constatering rechtvaardigt wat ons betreft de vraag in hoeverre de gemeente in haar beleid gericht op energiebesparing en CO2-reductie nog moet inzetten op het energiezuinig maken van woningen.

Over het onderzoek
Eind jaren negentig werd geconstateerd dat de Oostlijn van de Amsterdamse Metro aan groot onderhoud toe was. Het project Metromorfose werd uiteindelijk vanwege de hoge kosten stilgezet. Daarna werd het project voor de renovatie van de Oostlijn opgezet. Dit project bestond uit twee onderdelen: de renovaties van de stations en het verbeteren van de tunnelveiligheid. De problemen die bij dit project ontstonden, leidden tot vertragingen en hoog oplopende kosten. In dit onderzoek wilden we achterhalen wat de achterliggende oorzaken waren voor de gesignaleerde problemen.

De resultaten in 2016
De oorzaken voor de problemen zijn divers en moeten in samenhang worden bekeken. Het was bovendien een complex project om uit te voeren, onder andere omdat de dienstregeling van de metro zo min mogelijk mocht worden verstoord. Daarnaast was er voortdurend druk op het gebied van tijd en geld. Dit zorgde ervoor dat de gemeente machteloos was in de aansturing richting de aannemer.

Over het onderzoek
In de gemeente Amsterdam liggen circa 1.900 bruggen. De centrale stad van de gemeente Amsterdam is verantwoordelijk voor het gehele beheer en onderhoud van de circa 280 bruggen in de stedelijke infrastructuur van de stad. De stadsdelen zijn verantwoordelijk voor het gehele beheer van het overgrote deel van de overige ongeveer 1.420 bruggen. In dit onderzoek bekeken we in hoeverre het beleid voor beheer en onderhoud van bruggen in Amsterdam doelmatig en doeltreffend was.

De resultaten in 2015
We kwamen tot de conclusie dat het (nog steeds) ontbreekt aan uitgewerkt beleid voor het beheer en onderhoud van de Amsterdamse bruggen. Bovendien was het lastig te doorgronden hoe de gemeente in de praktijk de ongeveer 280 bruggen beheert en onderhoudt. We konden daarom niet vaststellen of het beleid voor het beheer en onderhoud van bruggen doeltreffend en doelmatig is.

Over het onderzoek
De gemeente Amsterdam wil de hele stad zo snel mogelijk voorzien van een fijnmazig glasvezelnet met zo min mogelijk gemeentelijke middelen. Daarom richtte de gemeente met private partijen het bedrijf Glasvezelnet Amsterdam BV (GNA) op. De gemeente Amsterdam ziet de aanleg van glasvezel als een publieke taak waarvoor zij verantwoordelijk is. Ze kan die verantwoordelijkheid op verschillende manieren invullen. Wij onderzochten of er bijstelling nodig is in de manier waarop de gemeente haar publieke taak via GNA uitvoert. En of er meer algemene lessen zijn te trekken over het deelnemingenbeleid.

Resultaten
We concluderen dat voorafgaand aan de start goed is nagedacht over de uitgangspunten van dit samenwerkingsverband met private partners waarmee de aanleg wordt gerealiseerd, maar dat de uitwerking van het beleid hiaten vertoont en de controle op de uitvoering onvoldoende is geweest.

Over het onderzoek
Sinds 1995 kunnen huiseigenaren in Zaanstad het recht van erfpacht omzetten naar vol eigendom. In 2007 zijn deze uitvoeringsregels veranderd. Begin 2014 informeerden we de gemeenteraad in een rekenkamerbrief over onze bevindingen naar deze wijziging van de erfpachtregels. Tussen het moment van informeren (16 januari 2014) en behandeling van de rekenkamerbrief in het Zaanstad Beraad (11 september 2014) kwam nieuwe informatie beschikbaar. We vonden dat deze ook nog in de verkenning moest worden meegenomen. Daarom boden we in juni 2015 een aanvullende rekenkamerbrief  aan het Zaanstad Beraad aan.

Resultaten
De nieuwe informatie die wij hebben onderzocht, bevestigt het beeld dat al eerder in de rekenkamerbrief van januari 2014 is geschetst. Er zijn weliswaar veel aanvragen in 2006 om het erfpachtrecht om te zetten, maar van een hausse van aanvragen vlak voor het intrekken van de regeling in januari 2007 is geen sprake. Opvallend is wel dat er in de periode rond de raadsverkiezingen (maart tot en met juni) verhoudingsgewijs veel omzettingen waren.

Over het onderzoek
De gemeente Amsterdam streeft naar het verminderen van het aantal (ernstige) verkeerslachtoffers. In het verleden lag de nadruk op de aanpak van punten in de stad waar veel ongevallen gebeuren, de zogenaamde black spots. In Verkeersveiligheid onderzochten we hoe het gesteld is met de verkeersveiligheid in Amsterdam, welke maatregelen de gemeente neemt op de meest gevaarlijke kruispunten in de stad en in hoeverre deze effectief zijn.

De resultaten in 2015
Door de slechte kwaliteit van de landelijke ongevallenregistratie is moeilijk vast te stellen hoe het ervoor staat met de verkeersveiligheid in Amsterdam. Met een slag om de arm kan worden gezegd dat het beeld in Amsterdam niet alleen maar positief is. Het beleid en de uitvoering rondom blackspots is wel voldoende vastgelegd. Maar relevante informatie wordt niet altijd gedeeld met de gemeenteraad. En de snelle en eenvoudige maatregelen, die bij de aanpak van blackspots worden genomen, leiden tot verbeteringen, maar lossen vaak de complexe problematiek van een blackspot niet op.

Over het onderzoek
Horeca vervult een belangrijke functie in de stad Amsterdam, maar kan voor bewoners ook een bron van overlast zijn. Jaarlijks dienen honderden Amsterdammers dan ook een klacht in over een horecaonderneming in hun woonomgeving. Omdat horecaoverlast een prominent terugkerend thema is dat zich lastig laat oplossen, hebben wij onderzocht in hoeverre de afhandeling van horecaklachten in de stadsdelen Zuid en Centrum efficiënt was ingericht en of de gemeente ervan kon leren.

De resultaten in 2014
We concluderen dat de kwaliteit van de registratie en afhandeling van horecaklachten nog onvoldoende is voor een lerende organisatie.

Over het onderzoek
In Amsterdam geldt voor grote delen van de stad ‘betaald parkeren’ via een parkeerautomaat of door middel van een parkeervergunning. Tot 2008 was de uitvoering en handhaving van het betaald parkeren een taak van een gemeentelijke dienst. In 2008 besloot het college van B en W de taak te laten uitvoeren door een nieuwe, verzelfstandigde overheids-BV: Cition. Eerder onderzochten we dit proces van verzelfstandiging in een verkenning. In 2015 deden we uitgebreider onderzoek naar de besluitvorming rondom de verzelfstandiging van het parkeerbeheer.

Resultaten in 2015
De genomen besluiten zijn niet altijd transparant, consistent en rationeel. Daarnaast wordt in de gemeentelijke raamnota weinig aandacht gegeven aan privatisering. De procedures en de verantwoordelijkheden moeten duidelijker afgebakend worden.

Over het onderzoek
In hoeverre verwijderen de stadsdelen fietsen rechtmatig, transparant en efficiënt? Wij onderzochten dat in Verwijderen van fietsen. Aanleiding voor ons onderzoek waren klachten van burgers over onrechtmatige verwijdering van hun fiets. Ook bleek dat de stadsdelen geen goed zicht hadden op de kosten van fietsparkeren.

De resultaten in 2014
Verwijdering van fietsen vindt meestal rechtmatig plaats, maar niet altijd. Waarschuwingsstickers voldoen niet aan de wettelijke eisen, en de juridische grondslag bij het verwijderen van fietsen bij evenementen is onduidelijk. Er zijn ingewikkelde regels voor het verwijderen van fietsen en de communicatie hierover richting burgers kan veel beter. Daar komt bij dat elk stadsdeel zijn eigen werkwijze en definities gebruikt voor overlastgevende fietsen.

Over het onderzoek
Naar aanleiding van een verkennend onderzoek naar de renovatie Oostlijn in 2013 besloten we een nader onderzoek te doen naar het effect van de kostenoverschrijding bij de renovatie van de Oostlijn op het Meerjaren Vervangingsprogramma (MVP) Metro. Dit besluit werd ingegeven door het steeds grotere financiële belang van de renovatie van de Oostlijn in het MVP Metro.

De resultaten in 2013
We concluderen dat binnen het MVP Metro de overschrijding op de Oostlijn waarschijnlijk opgevangen kan worden. Het convenant met de Stadsregio Amsterdam biedt daarvoor voldoende financiële ruimte. We constateerden echter ook dat de ramingen nog in ontwikkeling waren en de afspraken in het convenant vaag zijn. Bovendien zijn er volgens ons aanvullende risico’s waardoor de kans op een financieel tekort bij het metrovervangingsonderhoud groter wordt. Het gaat hier om bezuinigingen van het Rijk, vervangingsonderhoud van de nieuwe metro infrastructuur waarvoor nog geen budget is gereserveerd en de onzekerheid rond het budget voor de periode 2028-2031.

Over het onderzoek
Sinds 1995 bestaat voor huiseigenaren in Zaanstad de mogelijkheid om het recht van erfpacht om te zetten naar vol eigendom. In 2007 zijn deze uitvoeringsregels veranderd. Een groep erfpachters is in 2011 actief benaderd door de gemeente over de mogelijkheid tot omzetting naar vol eigendom. Bij deze groep ontstond onrust. Het geoffreerde bedrag was aanzienlijk hoger dan dat onder de oude regels zou zijn geweest. En de gemeente zou de erfpachters niet hebben geïnformeerd over de verandering van de regels en de gevolgen daarvan voor de erfpachters. Wij deden een verkennend onderzoek naar dit onderwerp.

Resultaten
De conclusie is dat erfpachters vooraf niet zijn geïnformeerd over de voorgenomen wijziging van de uitvoeringsregels om het recht van erfpacht om te zetten naar vol eigendom. Aan erfpachters is dus niet de mogelijkheid geboden om onder de oude – financieel gunstiger – voorwaarden het erfpachtrecht om te zetten. Dit is echter een bewuste keuze geweest, zowel van het college van B en W als de gemeenteraad.

Over het onderzoek
De gemeente Amsterdam kon haar ruimtelijke plannen lange tijd uitvoeren door het geld dat ze verdiende aan grondexploitaties. Sinds 2005 vielen de grondopbrengsten echter tegen, als een gevolg van een overmaat aan plannen en het inzakken van de markt door de economische crisis. In 2013 hebben we onderzocht hoe de afgelopen jaren de werkelijke proceskosten zich hebben ontwikkeld ten opzichte van de planning en hoe de gemeente de proceskosten beheerst.

De resultaten in 2014
We concluderen dat de proceskosten voor grondexploitaties sinds 2010 flink zijn gedaald. De budgetten worden echter nog steeds overschreden. Naar verwachting blijven de proceskosten voor 2013 wel binnen het budget. Ook zien we een aantal verbeterpunten in het beheersen van de proceskosten. Zo werkt het ramingsmodel voor proceskosten nog niet feilloos, zijn de budgetten voor de komende jaren onvoldoende onderbouwd en bestaan er verschuivingsmogelijkheden tussen de proceskosten en uitvoeringskosten.

Over het onderzoek
Bouwen aan de Stad II is een overeenkomst over wonen in Amsterdam. De overeenkomst was ondertekend door de centrale stad, de stadsdelen, de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties en de Huurdersvereniging Amsterdam. We hebben een verkennend onderzoek uitgevoerd naar de voortgang van de gemaakte afspraken uit de overeenkomst en naar de samenwerking tussen de partijen die de overeenkomst hebben ondertekend. Bij de verkenning hebben we specifiek gekeken naar de aanbiedingsafspraken, de afspraken over extra investeringen in energiebesparing en de afspraken over de verkoop van sociale huurwoningen.

De resultaten in 2016
We constateren  dat de meeste afspraken redelijk uitgebreid worden gemonitord. Als afspraken niet gehaald worden, wordt vaak een goede verklaring gegeven. De verkenning heeft geleid tot twee aandachtspunten voor het gemeentebestuur. Het eerste aandachtspunt gaat over de mogelijk directe aansturing van de corporaties. Het tweede aandachtspunt heeft betrekking op de toekomstige rolverdeling tussen de centrale stad en de bestuurscommissies.

Over het onderzoek
De renovatie van de Oostlijn was bedoeld om de veiligheid en het comfort van het reizen met de metro voor de reiziger te verbeteren. Uiteindelijk werd de renovatie van de Oostlijn een stuk duurder dan eerst was gedacht. En het project duurde langer. Deze problemen waren voor ons aanleiding om een verkenning uit te voeren. Het doel van de verkenning was inzicht krijgen in de risico’s die nog binnen het project aanwezig waren en die een bedreiging vormden voor de realisatie van het project.

De resultaten in 2013
Onze conclusie is dat een uitvoerig onderzoek naar de renovatie Oostlijn zinvol en nuttig is en dat dit onderzoek na mei 2014 zal worden gestart. Daarnaast besluiten we nader onderzoek uit te voeren naar het Meerjaren Vervangingsprogramma Metro (MVP Metro).

Over het onderzoek
Jaarlijks innen de Amsterdamse stadsdelen grote bedragen aan fiscale parkeeropbrengsten. Daarvan is in 2012 ongeveer € 62 miljoen beschikbaar voor de stadsdelen om hun eigen parkeer-, verkeer- en vervoerbeleid nader vorm te geven. Maar wat willen de verschillende stadsdelen precies bereiken met hun parkeerbeleid? En hangt het beleid van de verschillende stadsdelen met elkaar samen? Dat onderzochten we in Parkeren in Amsterdam.

De resultaten in 2013
Het parkeerbeleid van de stadsdelen in de gemeente Amsterdam is weinig concreet geformuleerd. Hierdoor is achteraf moeilijk vast te stellen of het beleid effectief is geweest. Daarnaast is er over het algemeen weinig aandacht voor samenhang tussen het parkeerbeleid van de verschillende stadsdelen.

Over het onderzoek
Op 20 november 2011 deed het Hof Amsterdam een finale uitspraak in de Zaak Honnebier versus gemeente Amsterdam. In de kern kon de heer Honnebier zich niet vinden in de onderbouwing van de grondwaarde en canon voor het volgende tijdvak, omdat deze door de deskundigen onvoldoende waren onderbouwd in het taxatierapport. Het Hof oordeelde dat het taxatierapport onvoldoende was gemotiveerd en benoemde een nieuwe commissie van deskundigen om de waarde en de canon vast te stellen. Dit leidde tot een verzoek van raadsleden aan ons om de doelmatigheid en rechtmatigheid te onderzoeken van de uitvoering van het erfpachtbeleid in Amsterdam.

Resultaten in 2013
In de rekenkamerbrief Verzoek tot rechtmatigheidsonderzoek erfpacht (29 mei 2013) achten wij het goed mogelijk dat in het verleden de taxatierapporten vaker niet aan de eisen voldeden, terwijl de gemeente en de erfpachter deze rapporten wel hebben geaccepteerd. Het accepteren van deze rapporten betekent echter niet dat de gemeente onrechtmatig heeft gehandeld. Wij zien op dit moment geen aanleiding om aanvullend onderzoek naar de doelmatigheid te doen, omdat dat op dit moment waarschijnlijk geen verdere ondoelmatigheden, ten opzichte van ons eerder onderzoek, aan het licht zullen komen.

Over het onderzoek
De gemeente Amsterdam onderneemt veel activiteiten waarvan gedetineerden baat kunnen hebben bij terugkomst in de samenleving. Hoewel de Top600-aanpak wellicht de meest bekende is, heeft Amsterdam ook een reguliere aanpak die gebaseerd is op landelijke afspraken. Door de voortdurende politieke en maatschappelijke belangstelling voor veiligheid en het voorkomen van recidive, besloten we hier een onderzoek naar uit te voeren.

De resultaten in 2013
We concluderen dat een helder integraal beleidskader en bijbehorend budget ontbreekt, en dat de samenhang onduidelijk is tussen het reguliere nazorgbeleid, het bestaand beleid voor bijzondere doelgroepen en de algemene voorzieningen. De huidige nazorg kan dus beter.

Over het onderzoek
In 2012 constateerden we dat de gemeente een aantal erfpachters een aanbieding had gedaan voor de nieuwe canon voor het nieuwe tijdvak, terwijl zij niet gelijktijdig werden geattendeerd op de mogelijkheid om het erfpachtrecht verlengd af te kopen onder de AB 1994. In reactie op de rekenkamerbrief Verzoekonderzoek verlengde afkoop erfpacht (d.d. 31 oktober 2012) heeft het college besloten om alle erfpachters hierover alsnog individueel te informeren.

We zijn in 2013 nagegaan of alle erfpachters uit stadsdelen Centrum, Nieuw-West, Noord, Oost, West en Zuidoost die het betreft, ook zijn geselecteerd en zijn aangeschreven.

Resultaten in 2013
Dit blijkt inderdaad het geval te zijn. Ook hebben we vastgesteld dat Bureau Erfpacht alle erfpachters uit de stadsdelen Centrum, Nieuw West, Noord, Oost, West en Zuidoost heeft geïnformeerd die mogelijk in het verleden niet volledig zijn geïnformeerd over de mogelijkheid om hun erfpachtrecht verlengd af te kopen.

Over het onderzoek
In 2012 constateerden we dat de gemeente een aantal erfpachters een aanbieding had gedaan voor de nieuwe canon voor het nieuwe tijdvak, terwijl zij niet gelijktijdig werden geattendeerd op de mogelijkheid om het erfpachtrecht verlengd af te kopen onder de AB 1994. In reactie op de rekenkamerbrief Verzoekonderzoek verlengde afkoop erfpacht (d.d. 31 oktober 2012) heeft het college besloten om alle erfpachters hierover alsnog individueel te informeren.

We zijn in 2013 nagegaan of alle erfpachters uit stadsdeel Zuid die het betreft, ook zijn geselecteerd en zijn aangeschreven.

Resultaten in 2013
Dit blijkt inderdaad het geval te zijn. Ook concluderen we dat Bureau Erfpacht bij het selecteren van erfpachters ruime selectiecriteria heeft gehanteerd. Daarom ontvingen een aantal erfpachters mogelijk een brief van de Bureau Erfpacht terwijl zij waarschijnlijk nooit voor verlengde afkoop in aanmerking komen of zullen komen. Dit is mede het gevolg van het niet op orde zijn van de koppeling tussen de (erfpacht)registraties en de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG).

Over het onderzoek
Van alle kantoorruimte in Amsterdam stond in 2013 ongeveer 1,3 miljoen m² leeg – zo’n 17% van de totale voorraad. Het college wilde de leegstand van kantoren aanpakken door nieuwbouwplannen te beperken. Daarnaast wilde de gemeente kantoorruimte transformeren naar nieuwe bestemmingen, zoals hotels en studentenhuisvesting. Wij onderzochten het beleid rondom deze transformatie.

De resultaten in 2013
Uit het onderzoek blijkt dat het huidige leegstandsbeleid te weinig doordacht is. Het leegstandsbeleid voor kantoren in Amsterdam is al een aantal jaar in ontwikkeling en raakt verschillende ambities. Maar er is geen samenhangend ontwerp en er missen heldere prioriteiten. Daarom leidt het beleid op uitvoerend niveau soms tot tegenstrijdige opdrachten voor ambtenaren.

Over het onderzoek
In dit opvolgingsonderzoek bekeken we in hoeverre de aanbevelingen uit Handhaving openbare ruimte (gepubliceerd in 2009) door de stadsdelen Nieuw-West en Oost waren uitgevoerd.

De resultaten in 2013
Bij beide stadsdelen blijkt dit niet volledig het geval. Stadsdeel Nieuw-West is wel verder met het uitvoeren van de aanbevelingen dan stadsdeel Oost. Stadsdeel Nieuw-West heeft acht aanbevelingen uitgevoerd, zes gedeeltelijk en twee aanbevelingen niet. Stadsdeel Oost heeft geen van de aanbevelingen volledig uitgevoerd: vijf aanbevelingen zijn niet uitgevoerd en vier zijn gedeeltelijk uitgevoerd.

Over het onderzoek
We constateerde in 2012 dat de gemeente een aantal erfpachters een aanbieding had gedaan voor de nieuwe canon voor het nieuwe tijdvak, terwijl zij niet gelijktijdig werden geattendeerd op de mogelijkheid om het erfpachtrecht verlengd af te kopen onder de AB 1994. Naar aanleiding van een verzoek van de stadsdeelraad Zuid besloten we een onderzoek te starten naar de mate waarin Bureau Erfpacht zekerheid geeft dat erfpachters die daar recht op hebben, zijn gewezen op de mogelijkheid om het erfpachtrecht verlengd af te kopen.

De resultaten in 2012
Wij hebben het onderzoek van Bureau Erfpacht bekeken en daarbij enkele (oplosbare) problemen gesignaleerd. Los daarvan komen we tot de conclusie dat met een onderzoek als dit alleen maar een redelijk betrouwbaar beeld kan worden verkregen van de omvang van het probleem, en geen exact antwoord op de vraag welke erfpachters wel en welke erfpachters destijds niet of onvolledig zijn geïnformeerd.

Over het onderzoek
In 2012 hoopt de gemeente Amsterdam taalachterstanden bij jonge kinderen definitief tegen te gaan met een speciaal programma voor voorschoolse educatie, gericht op peuters van 2,5 tot 4 jaar. Het toezicht op deze voorscholen is hierbij vooralsnog een relatief onderbelicht aspect. Goed toezicht is nodig om de kwaliteit van de voorscholen te verbeteren. In 2012 hebben wij beperkt onderzoek gedaan naar het gemeentelijk toezicht op de voorscholen in Amsterdam.

De resultaten in 2012
We concluderen dat het toezicht professioneel is. Maar het is in mindere mate onafhankelijk, samenwerkend en transparant. De belangrijkste knelpunten zijn dat het toezicht op de voorscholen nog niet voldoende selectief (risicogestuurd) en slagvaardig is. Dat laatste betekent dat de gemeente niet altijd ingreep en consequenties verbind aan overtredingen bij voorscholen.

Over het onderzoek
Op 26 juni 2012 verzocht de gemeenteraad ons onderzoek te doen naar het toezicht bij GVB. Hierbij werden we gevraagd ons te richten op de rol van de Raad van Commissarissen (RvC) en de rol van de aandeelhouder (de gemeente). De gemeenteraad wilde van de ervaringen bij GVB leren voor de inrichting van de toezichtstructuur bij de eventuele verzelfstandiging van de Haven Amsterdam.

De resultaten in 2012
Uit het onderzoek blijkt dat de commissarissen in de periode 2007-2012 grote inzet en betrokkenheid hadden getoond bij GVB. Ook blijkt dat de RvC de code voor goed bestuur onderschreef, maar er op onderdelen niet aan voldeed. Verder blijkt dat de RvC weinig kritisch was geweest op zijn eigen functioneren en ook onvoldoende transparant was geweest in de wijze waarop hij zijn taak uitvoerde.

Over het onderzoek
In Zorgwoningen (2008) onderzochten we het beleid voor zorgwoningen. We keken of de gemeente optimaal gebruikmaakt van de beleidsinstrumenten om de kwantiteit, kwaliteit en toegankelijkheid van het aanbod van zorgwoningen te realiseren. In dit opvolgingsonderzoek gingen we na in hoeverre het college invulling heeft gegeven aan onze negen aanbevelingen uit 2008.

De resultaten in 2012
Twee van de negen aanbevelingen zijn uitgevoerd, drie zijn deels uitgevoerd, van één aanbeveling is de uitvoering onbekend en drie aanbevelingen zijn niet uitgevoerd. Van de drie niet uitgevoerde aanbevelingen, is één aanbeveling in eerste instantie ook niet overgenomen.

Over het onderzoek
Mensen met een zorgbehoefte, zoals ouderen of personen met een fysieke of medische beperking, hebben extra voorzieningen nodig om zelfstandig te kunnen blijven wonen. In stadsdeel Centrum is 10% van de bevolking ouder dan 65 jaar. In 2030 zal dat 18% zijn. Daardoor zal er een grotere behoefte komen aan aangepaste woningen. De mogelijkheden om nieuwe aangepaste woningen te realiseren zijn beperkt in stadsdeel Centrum. We deden in Zorgwoningen al eerder onderzoek naar huisvesting van senioren en gehandicapten. Reden voor dit nieuwe onderzoek waren de gesignaleerde problemen bij de realisatie van woningen met zorg in het stadsdeel. We onderzochten of het stadsdeel zijn instrumenten voldoende benut.

De resultaten in 2012
Stadsdeel Centrum heeft verschillende instrumenten om wonen met zorg te realiseren. Maar ze benut niet al deze instrumenten. En bij de meeste instrumenten nemen corporaties en zorginstellingen de beslissingen; niet het stadsdeel. Het stadsdeel maakt de beperkingen in het beleid nu onvoldoende duidelijk en geeft onvoldoende aan wat het stadsdeel wel wil en kan bereiken. Het stadsdeel moet daarom duidelijk maken wat wél kan en die instrumenten op een goede manier inzetten.

Over het onderzoek
Uit benchmarks bleek dat de gemeente Zaanstad mede vanwege de slappe bodem relatief veel middelen inzet voor de rioleringstaak. Dit had een hoge rioolheffing als gevolg. Verder bleek uit een quickscan dat er bij de rioleringsinvesteringen sprake was van een vervangingsachterstand van ongeveer € 60-70 miljoen. Daarom besloten we in 2012 onderzoek te doen naar het rioleringsbeleid en de rioleringskosten van de gemeente Zaanstad.

De resultaten
In 2012 was het tweede Gemeentelijke rioleringsplan 2001-2005 (GRP II) nog steeds het geldende beleidskader. Dit kader was echter op onderdelen achterhaald, mede omdat de gemeente vanaf 2008 ook beleidsverantwoordelijkheid heeft voor het lozen van hemelwater en het grondwater. Het GRP II was niet gebaseerd op gegevens over kosteneffectiviteit ten aanzien van de geplande maatregelen. Belangrijke beleidskeuzes zijn dan ook vanuit kostenoogpunt onvoldoende onderbouwd. Verder zagen we dat de rioleringstaak wel binnen de door de raad beschikbare budgetten werd uitgevoerd. Echter dit werd gerealiseerd door de planning zo nodig tussentijds aan te passen en de investeringskredieten bij te stellen. De raad ontving daarover nauwelijks informatie. Het rapport mondde uit in drie aanbevelingen met betrekking op het verbeteren van het beleid, drie op het verbeteren van de bedrijfsvoering en twee op he verbeteren van de informatievoorziening aan de raad.

Over het onderzoek
Het college heeft van 2007 tot en met 2009 beveiligingskosten voor toonaangevende evenementen in Amsterdam gesubsidieerd vanuit het Veiligheidsfonds. Het ging over subsidies voor de Amsterdam Marathon, de Uitmarkt, de intocht van Sinterklaas, het Oud en Nieuw feest en de Gay Pride. In april 2009 startten we met een vooronderzoek naar de subsidieverlening van de Gay Pride 2007. Daarna breidden we dat onderzoek naar alle vijf subsidies uit het Veiligheidsfonds.

De resultaten in 2010
We concluderen dat de subsidieverlening en subsidievaststelling in 2007, 2008 en 2009 onrechtmatigheidsfouten bevat. De processen zijn in de loop der jaren wel verbeterd.

Over het onderzoek
De gemeente Amsterdam bezit veel grond. Deze grond verkoopt zij niet, maar geeft zij uit in erfpacht. De erfpachter mag de grond in principe altijd gebruiken, zolang hij zich maar aan de afspraken houdt en een vergoeding voor het gebruik van de grond – de (erfpacht)canon – betaalt. Wij onderzochten de wijze waarop de gemeente de aanbiedingen doet voor een nieuwe canon aan Amsterdamse erfpachters.

Resultaten in 2012
Uit het onderzoek blijkt dat ongeveer de helft van de erfpachters de gemeentelijke aanbieding niet accepteert. De vervolgens door deskundigen vastgestelde grondwaarde, canonpercentage en de te betalen canon wijken in alle gevallen af van de gemeentelijke aanbieding. We leiden uit het hoge afwijzingspercentage van de gemeentelijke aanbiedingen af dat de gemeente er niet in is geslaagd om het vertrouwen van de erfpachter te winnen. Het hoge afwijzingspercentage zorgt er bovendien voor dat de voordelen van de gemeentelijke aanbiedingen als sneeuw voor de zon verdwijnen, waardoor de aanbiedingen maar beperkt doeltreffend en doelmatig zijn.

Over het onderzoek
De Amsterdamse stadsdelen hebben een omvangrijk vastgoedbezit met een waarde van tientallen miljoenen euro’s per stadsdeel. In de bestuursperiode 2010-2014 waren alle stadsdelen van plan een deel van dit bezit te verkopen. Dit roept de vraag op of het verkoopbeleid van stadsdelen doeltreffend is. Bij elk van de zeven stadsdelen onderzochten we in 2011 en 2012 recent afgeronde verkopen en gingen we na op welke wijze de stadsdelen van plan waren om in de toekomst vastgoed te verkopen. Per stadsdeel is een bestuurlijk en onderzoeksrapport uitgebracht.

Resultaten in 2012
We komen tot de conclusie dat er vooraf meer aandacht nodig is voor een strategische analyse bij de verkoop van vastgoed. Door vooraf vast te leggen welke (beleidsmatige en financiële) doelstellingen worden beoogd krijgen stadsdelen meer grip op het verkopen van vastgoed. Om dit te kunnen doen, is het wel noodzakelijk om goed inzicht te hebben in het vastgoedbezit.

Over het onderzoek
In 2008 publiceerden we het rapport Achterstallig onderhoud in Amsterdam-Centrum. Het rapport bevatte in totaal zes aanbevelingen, gericht op verbeteringen in het functioneren van het stadsdeel. Met dit opvolgingsonderzoek (uitgevoerd in 2011 en 2012) wilden we de deelraad van stadsdeel Centrum informeren over de wijze waarop het dagelijks bestuur uitvoering had gegeven aan de aanbevelingen in het rapport uit 2008.

De resultaten in 2012
We concluderen dat vier van de zes aanbevelingen waren uitgevoerd, van één aanbeveling de uitvoering in voorbereiding was en dat één – niet door het dagelijks bestuur overgenomen aanbeveling – niet was uitgevoerd.

Over het onderzoek
Amsterdam is een aantrekkelijke stad voor het houden van evenementen. De dienstverlening die de gemeente biedt bij evenementen heeft vooral te maken met de manier waarop de vergunningverlening plaatsvindt, zoals heldere regels en procedures of het bieden van extra ondersteuning. In Dienstverlening evenementenvergunningen onderzochten we in hoeverre er bij de dienstverlening van evenementenvergunningen sprake is van een doelmatige en doeltreffende werkwijze. Dat deden we voor zeven stadsdelen.

Resultaten in 2012
Uit ons onderzoek blijkt dat de aanvragers van een evenementenvergunning de dienstverlening van de stadsdelen gemiddeld waarderen met een 6,9. Daarnaast blijkt dat de stadsdelen de vergunning gemiddeld later leveren dan de daarvoor gestelde wettelijke termijn van acht weken. Verder resulteerde uit ons onderzoek dat het proces voor de organisatoren vaak niet duidelijk genoeg is. Soms gebruiken verschillende stadsdelen verschillende regels waaraan de organisator zich moet houden. En komen er onvoorziene kosten bij, zoals kosten voor een drank- en horecaontheffing. Tot slot zagen we dat het moeilijk te bepalen is hoeveel geld het de stadsdelen kost om een evenement te organiseren.

Over het onderzoek
Het Coalitieproject 1012 is een groot, complex en ambitieus project: in het wallengebied moet de criminele infrastructuur worden doorbroken en het entreegebied van Amsterdam moet worden opgewaardeerd. In dit beperkte onderzoek zijn we nagegaan in hoeverre de kaderstelling en de informatievoorziening aan de raden over het project voldoende is. Hebben de raden de door hen gewenste grip op het coalitieproject?

Resultaten in 2011
Wij concludeerden dat dit nog niet het geval is. Hoewel de ambitie van het project duidelijk is, vinden we dat de plannen nog niet duidelijk maken hoe deze ambitie moet worden gerealiseerd. Het is onduidelijk in hoeverre commerciële activiteiten die gevoelig zijn voor criminele invloeden moeten verdwijnen. Ook zijn de verwachte kosten nog niet helemaal in beeld gebracht. Dit maakt het voor de gemeenteraad en de stadsdeelraad Centrum moeilijk om echt grip te krijgen op het project en afgewogen besluiten te nemen. Hiervoor moeten de plannen verder worden uitgewerkt. En is meer toegesneden informatie noodzakelijk over de voortgang over het project.

Over het onderzoek
In dit beperkte onderzoek zijn we nagegaan in hoeverre de Amsterdamse stadsdelen hun vastgoedbezit goed in beeld hebben. Aanleiding hiervoor was het feit dat we tijdens het verzamelen van informatie voor het onderzoek Verkopen van vastgoed soms moeilijk informatie konden krijgen uit de vastgoedadministraties.

Resultaten in 2011
We constateren dat de Amsterdamse stadsdelen hun vastgoed op verschillende manieren administreren. De mate waarin de administraties de exploitatie van vastgoed en de beleidsvorming ondersteunen verschilt dan ook tussen de stadsdelen. Bij vier van de zeven stadsdelen constateren we belangrijke tekortkomingen in de vastgoedadministraties waardoor de ondersteuning bij de exploitatie en de beleids­vorming niet optimaal verloopt. Binnen de stadsdelen zijn trajecten gestart om de administraties te verbeteren.

Over het onderzoek
In Luchtkwaliteit in Amsterdam onderzochten we in hoeverre de uitvoering van de lokale aanpak van luchtkwaliteit volgens planning verloopt en of dit tot de beoogde resultaten heeft geleid. Ook de rekenkamers van Den Haag, Rotterdam en Utrecht voerden zo’n onderzoek uit. Hierdoor was het mogelijk om de maatregelen en de resultaten van de G4-gemeenten met elkaar te vergelijken.

De resultaten in  2011
De lucht in Amsterdam is niet zo schoon als moet van Europa. Het beleid van Amsterdam is gericht op het aanpakken van plekken, waar de lucht nog niet aan de normen voldoet. Het zal Amsterdam niet lukken om dat tijdig, voor 2015, in orde te krijgen. De effecten van landelijke en gemeentelijke maatregelen vallen tegen. Voor alle G4-gemeenten geldt dat er na de uitvoering van de voorgenomen maatregelen in 2015 nog knelpunten over zouden zijn. Verder zien we dat de vraag welke maatregelen het beste zijn voor de volksgezondheid op de achtergrond is geraakt. De G4-rekenkamers hebben gezamenlijk ook een brief gestuurd aan het Rijk. Hierin werd het Rijk gevraagd om samen met de gemeenten het voortouw te nemen aanvullende maatregelen te formuleren om in 2015 aan de Europese normen te kunnen voldoen. Verder concluderen we dat raadsleden te weinig informatie ontvangen over de resultaten. De informatie aan burgers is versnipperd.

Over het onderzoek
Handhaven van wetten en regels vraagt om het maken van keuzes. De beschikbare capaciteit is nu eenmaal nooit toereikend om op alle terreinen alles te kunnen handhaven. Het bestuur van de gemeente maakt de keuzes. In Handhaving openbare orde onderzochten we het beleid en de uitvoering van handhaving openbare ruimte in Zaanstad.

De resultaten
Op grond van het onderzoek concluderen we dat de gemeente Zaanstad geen doelen heeft gesteld voor het beoogde gedrag van burgers en geen goede afweging heeft gemaakt over de in te zetten handhavingsmaatregelen. Ook kan de gemeente geen goede inschatting maken van de benodigde capaciteit en kosten. En kan het moeilijk bepalen of de ingezette handhavingscapaciteit bijdraagt aan het behalen van het beleidsdoel.

Over het onderzoek
Een gat in de weg kan vervelende gevolgen hebben. De gemeente als eigenaar van de weg en andere delen van de openbare ruimte is verantwoordelijk om achterstand in het onderhoud te voorkomen door reparatie of vernieuwing. Jaarlijks geeft de gemeente ongeveer € 32,8 miljoen uit aan de openbare ruimte. In 2008 onderzochten we of goed is bepaald hoe groot het achterstallig onderhoud eigenlijk is, en waarom het achterstallig onderhoud toeneemt ondanks de investeringen in de openbare ruimte. In dit opvolgingsonderzoek (2011) bekijken we hoe het college invulling heeft gegeven aan onze aanbevelingen.

De resultaten
We concluderen dat een aantal stappen zijn gezet om de eerste aanbeveling –  over het geven van inzicht in de onderhoudsachterstand uit te voeren, maar dat de daadwerkelijke uitvoering nog vorm moet krijgen. Daarnaast zien we dat een deel van de tweede aanbeveling uitgevoerd is, maar de twee andere delen om het onderhoud doelmatig uit te voeren niet. En ten slotte concluderen we dat de derde aanbeveling over het verbeteren van de informatievoorziening aan de raad voor een groot deel is uitgevoerd.

Over het onderzoek
We onderzochten het vastgoedbeleid van het stadsdeel Centrum. Per 1 januari 2007 beheert het stadsdeel een vastgoedportefeuille met 387 zogeheten beheerobjecten. Het vastgoedbeleid voor de periode 2004-2010 staat in de notitie Strategische positie onroerendgoedportefeuille en heeft twee belangrijke doelstellingen voor het permanent bezit: kostendekkend beheer en doelgroepenbeleid. Wij onderzochten in hoeverre het stadsdeel Centrum erin slaagde deze hoofddoelstellingen te bereiken.

Resultaten in 2010
Het stadsdeel behaalt haar beleidsdoelstelling om het vastgoed ten minste kostendekkend te exploiteren, door verliesgevende objecten af te stoten, het financiële tekort op torens en poorten buiten de kosten te houden en door geplande onderhoudswerkzaamheden in 2009 niet uit te voeren (€ 1,0 miljoen). Het stadsdeel heeft nog geen meerjarenonderhoudsplanning. Wel slaagt het er steeds beter in om de huren te verhogen naar de zogeheten ‘beleidshuur’ voor bijzondere doelgroepen, zoals kunstenaars, culturele instellingen, welzijnsinstellingen en startende ondernemers.

Over het onderzoek
In InrichtingsPlan Openbare Ruimte Oud-West (2007) deden we vijf aanbevelingen voor het dagelijks bestuur en drie aanbevelingen aan de stadsdeelraad, gericht op verbeteringen in het functioneren van het stadsdeel bij de uitvoering van het InrichtingsPlan Openbare Ruimte (IPOR). In dit opvolgingsonderzoek keken we in hoeverre deze aanbevelingen zijn uitgevoerd.

De resultaten in 2010
We concluderen dat het dagelijks bestuur de aanbevelingen over het programakkoord en de informatievoorziening heeft uitgevoerd en de aanbevelingen over het integrale beleidsplan en de uitvoering daarvan niet. De aanbeveling over de voortgang van het IPOR is deels uitgevoerd. Daarnaast concluderen we dat de stadsdeelraad twee aanbevelingen heeft uitgevoerd en één niet heeft uitgevoerd.

Over het onderzoek
De gemeenteraad verzocht ons via een motie onderzoek te doen naar haar Signalling & Control Metro Amsterdam (SCMA-)project. In dit project wordt het metrosysteem van Amsterdam beveiligd met een nieuw beveiligingssysteem. In ons onderzoek geven we inzicht in de besluitvorming door, en informatievoorziening aan de gemeente- en regioraad tijdens het SCMA-project. De gemeenteraad verzocht ons te beginnen met ons onderzoek als het project is afgerond.

De resultaten in 2021
We hebben informatie opgevraagd over de verwachte verloop van het project. Men denkt dat in het najaar het metrosysteem helemaal is beveiligd met het nieuwe CBTC-systeem. Maar ook daarna moeten er waarschijnlijk nog punten in de software worden opgelost. We beginnen waarschijnlijk met onderzoek in het laatste kwartaal van 2021.