Juridische kwaliteitszorg

Laatste update: 9 april 2014

De gemeente opereert in een complexe omgeving met mondige burgers. Zorgvuldig en rechtmatig handelen is daarbij zowel belangrijk als ingewikkeld. Dat was de reden om een verkenning uit te voeren naar de juridische kwaliteitszorg van de gemeente. De rekenkamer heeft besloten tot een uitgebreider onderzoek na de gemeentebrede reorganisatie.

Veelgestelde vragen

Waarom gaat de rekenkamer een onderzoek uitvoeren ?

Het is moeilijk vast te stellen of de beoogde doelen van juridische kwaliteitszorg zijn gerealiseerd. Er zijn vanaf 2001 instrumenten ontwikkeld en gebruikt. Behaalde resultaten zijn echter onzeker en inzicht in de bijdrage van de instrumenten aan de resultaten ontbreekt. Het college heeft verbeteringen toegezegd. Nader onderzoek is nuttig om een beter beeld te krijgen van de resultaten en het nut van ingezette instrumenten. Maar niet nu. De juridische kwaliteitzorg zal mogelijk wijzigen door de grote reorganisatie die gemeentebreed wordt doorgevoerd. Verder onderzoek is pas zinvol nadat de veranderingen enigszins zijn uitgekristalliseerd. Dat zal waarschijnlijk in de loop van 2015 zijn.

Welke aandachtspunten ziet de rekenkamer op dit moment ?

 Het is belangrijk dat:

  • er meer inzicht komt in de resultaten van juridische kwaliteitszorg en de effectiviteit en efficiëntie van de ingezette juridische instrumenten;
  • de verdeling van verantwoordelijkheden tussen de directie Juridische Zaken en de toekomstige Resultaat Verantwoordelijke Eenheden (RVE’s) wordt verhelderd;
  • er gebruik gemaakt wordt van een duidelijk en consistent begrippenkader en
  • juridische kwaliteitszorg een geïntegreerd onderdeel wordt van de strategie van het college om meer in control te zijn. 

Wat is juridische kwaliteitszorg ?

Het college van B en W ziet juridische kwaliteitszorg als een systeem dat er voor zorgt dat de gemeente Amsterdam de afgesproken juridische kwaliteit realiseert. Feitelijk gaat het om een grote verzameling aan afspraken, besluiten, structuren, mensen, taken en conventies gericht op het permanent monitoren, duiden, verbeteren en verankeren van de juridische kwaliteit van processen en producten.

Welke instrumenten voor juridische kwaliteitszorg zijn er ingezet ?

 Voorbeelden van instrumenten die de directie Juridische Zaken heeft ingezet, zijn:

  • initiëren van overleggen waaronder de Juridische Zaken Raad, Hoofdenoverleg Juridische Zaken, Juridisch Controlleroverleg Amsterdam (JCA), Juristen overleg Stadsdelen (JOS) en Juridische Programmagroep Ruimtelijke Sector (JUP/RS);
  • opstellen van handreikingen voor allerlei onderwerpen, zoals aanbesteding;
  • integrale Meting bedrijfsvoering (IMB);
  • toetsen bedrijfsvoering verklaring (BVV) en Resultaatafspraken Directeur (RAD);
  • doorlichten van de juridische taakuitoefening bij individuele diensten;
  • voorlichting via het Juridische Genootschap Gemeente Amsterdam (JURGGA);
  • inhoudelijke coördinatie Juridisch Opleidingsprogramma Stadsdelen (JOPS) en
  • advisering (vanaf 2010) bij de start van strategische, gevoelige en gecompliceerde dossiers en projecten 

Waarom is juridische kwaliteitszorg van belang voor de gemeente ?

De steeds complexer wordende samenleving stelt eisen aan de juridische kwaliteit van de overheid. Een goed juridisch kwaliteitszorgsysteem beperkt risico’s, bevordert zorgvuldige besluitvormingsprocedures en waarborgt de eenheid en kwaliteit van producten en diensten.

Welke doelen streeft het college na met juridische kwaliteitszorg ?

Het college van B en W streeft sinds 2001 zeven doelen na:

  •  legitimering van bestuur naar burger;
  •  vergroten van houdbaarheid van beleid;
  •  beheersen van risico’s 
  • voorkomen van onnodige schade; 
  •  vergroten van betrouwbaarheid van de overheid;
  •  verminderen van de kosten;
  •  benutten van kansen.

De doelen zijn niet concreet omdat goede indicatoren voor resultaten en afspraken over prestaties ontbreken. De directie Juridische zaken probeert daar wel verbetering in aan te brengen.

Is de juridische kwaliteitszorg effectief en en efficiënt ?

Het college heeft geen inzicht in de effectiviteit en doelmatigheid omdat de gestelde doelen niet zijn vertaald naar meetbare resultaten en prestatie indicatoren. Het college heeft toegezegd dit te verbeteren. Of het college daarin slaagt, is een belangrijk aandachtspunt in het uitgebreidere onderzoek dat we naar verwachting in de loop van 2015 zullen gaan uitvoeren.